Romantiek. Een Duitse affaire

Ik heb al eens gewezen op het nieuwste boek van Rüdiger Safranski, dat onlangs in vertaling verscheen bij Atlas. Ondertussen heb ik er ook wat kunnen in lezen en ik mag wel zeggen dat het voldoet aan de hoge verwachtigen, wat zeg ik, het is een bijbel voor de romantiek. De Wagner/Nietzsche relatie is bijzonder indringend behandeld. De auteur beschikt over een grondige kennis van beide studieobjecten en dat is zelden het geval. Safranski is een auteur die zich niet verliest in academische volzinnen, en ook dat is uitzonderlijk voor een Duitser. Zelden zo'n heldere uiteenzettingen gelezen over zulke complexe materie als in deze boeiende studie. Zeer aanbevolen.

Noot van de uitgeverij:
"Aan het tijdperk van de Romantiek kwam onvermijdelijk een einde. Maar het romantische leeft voort: als geesteshouding in de poëzie, in de muziek, in de filosofie, in het alledaagse leven en niet in de laatste plaats ook in de politiek. Dat is het tweede verhaal dat Safranski vertelt over de ontwikkeling van het romantische tot op de dag van vandaag. Hij gaat via Heine, Wagner, Nietzsche en Mann in op de onrust van de jaren twintig, en gaat ook het misbruik van romantische motieven door het nationaalsocialisme niet uit de weg. Safranski eindigt bij de romantische kant van de beweging van ’68 met de vraag: hoeveel romantiek verdraagt de politiek? "

Een fragmentje uit de slotbeschouwing:
"De Romantiek is een glansvolle periode van de Duitse geest, met een uitstraling naar andere nationale culturen. De Romantiek als tijdvak is voorbij, maar het romantische als geesteshouding is gebleven. Het speelt vrijwel altijd mee als onbehagen in het bestaande en alledaagse op zoek gaat naar uitwegen, veranderingen en mogelijkheden om grenzen te overschrijden. Het romantische is fantasie- en vindingrijk, metafysisch, imaginair, experimenteel, uitbundig, afgrondelijk. Het voelt zich niet tot consensus verplicht, het hoeft niet dienstbaar te zijn aan de gemeenschap, ja niet eens aan het leven. Het kan verliefd zijn op de dood. Het romantische zoekt naar intensiteit, tot lijden en tragiek aan toe. Met dat al is het romantische niet bijzonder geschikt voor de politiek. Wanneer het de politiek binnenstroomt, moet dat met een flinke dosis realisme gepaard gaan. Want politiek moet op het principe van verhindering van pijn, leed en wreedheid gebaseerd zijn. Het romantische houdt van extremen, een verstandige politiek daarentegen zoekt het compromis. We hebben ze allebei nodig: de avonturen van de romantiek en de nuchterheden van een afgeslankte politiek. Wanneer we het gezond verstand van de politiek en de hartstochten van de romantiek niet als twee sferen begrijpen en uit elkaar weten te houden, wanneer we in plaats daarvan naar de ongebroken eenheid verlangen en niet bereid zijn in minstens twee werelden te leven, bestaat het gevaar dat we in de politiek een avontuur zoeken dat we beter in de cultuur kunnen vinden, of dat we omgekeerd van de cultuur hetzelfde sociale nut eisen als van de politiek. Een avontuurlijke politiek is echter net zo min wenselijk als een politiek correcte cultuur."

Beste koop : Webstore Azur