zondag 24 juni 2012

Spencer Tunick's Ring in München



Wellicht hebt u gisteren uw kans gemist om eens uw slip op straat uit te trekken. 1700 deelnemers lieten zich de blote bast insmeren met rode of goude verf voor Spencer Tunick's Ringproject in München. Bij 13 graden! Een stunt van de Bayerische Staatsoper ter promotie van de Ring van Andreas Kriegenburg.

Meer info : De Redactie

De Wagner boycot in Israel (4)


Een echte polemiek over dit onderwerp is in de Israëlische kranten achterwege gebleven. Allicht omdat het debat al zo vaak is gevoerd. Wat overblijft zijn de schokgolven vanwege het lobbywerk van de Holocaust-overledenen. Met stomme verbazing lees je dan hoe sommige Israëlische historici zich daar in laten meeslepen.

Zo iemand is Dinah Porat, hoofd van het "Kantor Center for the Study of Contemporary European Jewry" aan de universiteit van Tel Aviv en "chief historian of Yad Vashem". In Haaretz legt ze nog maar eens de vinger op de wonde: " The argument that Wagner's music elevates every soul is nullified in the face of the inspiration that the composer gave Hitler."

Over welke argumenten beschikt Porat voor zulke bewering?

Terecht neemt zij afstand van Wagners antisemitisme als wezenlijke invloed op Hitler. Laat dat nu eens iets zijn waar velen nog van kunnen leren :
"Hitler was not influenced by Wagner's anti-Semitism. He had a generous helping of his own apocalyptic and comprehensive anti-Semitism, and needed no help from Wagner. Indeed, those who read accounts of Hitler's views and words – which he dictated rather than wrote – will not find even one instance in which he linked Wagner to anti-Semitism and racism. He did not even mention the composer's most anti-Semitic essay, "Judaism in Music," in which Wagner concluded that the only fitting solution for the Jews was untergang, or doom."

Dat is correct en zoals ik vorige week al heb aangetoond, zijn alle historici het daarover eens. Als historica kan zij daar gewoon niet omheen. Ontbreekt een duidelijke concensus dan verliest zij meteen de pedalen.

"More than once, Hitler referred to his enormous admiration for Wagner, both as a musician and as a man. Though Hitler was born after Wagner's death, he saw the composer as a sort of spiritual father, one who made him understand his own destiny. From age 12 onwards he listened to every opera the composer wrote.
"The fuehrer had a special seat reserved for him at the opera house Wagner built in Bayreuth. He never missed a season, and visited the opera house as though it were a sacred place. According to psychologist Walter Langer, Hitler used to say that Wagner was a God and that his music was his religion. Wagner's autobiography "My Life" (Mein Leben) became for Hitler "My Struggle" (Mein Kampf). "

Adolf Hitler was een Wagner-liefhebber, net zoals u en ik. So what ?

"Hitler incorporated as much Wagner into the fabric of the Third Reich as he could. Nazi Party conferences usually opened with recordings of the opera “Rienzi,” which was one of Hitler's favorites – when he committed suicide in the Berlin bunker he was found to be in possession of the musical score. He identified with the hero of the story, the leader who came from the gutter, unified his people and led them to greatness. "

Het spelen van de Rienzi-ouverture was een gebruik dat Hitler kopiëerde van de "Alldeutschen", de politieke beweging van Georg von Schönerer. Bij al hun manifestaties in Linz en Wenen pleegden zij die ouverture te spelen. De Heil-groet, de titel "Führer" , alsmede de afwijzing van iedere vorm van democratische besluitvorming in de eigen beweging - dit alles heeft Hitler van Schönerer overgenomen en later op de nazi-partij overgebracht. Allicht hebben de Alldeutschen de titel Führer uit Lohengrin opgevist.

Met Cola Rienzi, de held van Richard Wagner's opera, heeft Hitler zich jammergenoeg onvoldoende geïdentificeerd. Hij zou de eigen ondergang wat sneller hebben kunnen voorzien! "Warum mag man die Rienzi-Ouvertüre als Hymne für die Parteitage erkoren haben, wenn doch das Drama vom Verrat des Volks und seiner Unternehmungen und seinem Tod berichtet?" vraagt Saul Friedländer zich af.
Anders uitgedrukt: wie naar Wagner kijkt door de bril van nazi-Duitsland zal vanzelf op onverklaarbare tegenstrijdigheden botsen. En aan mevrouw Porat zou ik willen vragen: waar elders in de kunst is de hoogmoed van de macht zo sterk aangevallen geworden als in de kunst van Wagner?

"During the trial held after the abortive Munich Beer Hall Putsch in 1923, Hitler testified that the first time he visited Wagner's grave, he understood his true purpose. Central motifs from Wagner's operas influenced Hitler's propaganda and public speaking: the unification of the German people, the continuation of its history and defining characteristics, and Nazism as a natural progression of, and means of extending, this history. "

Hier wordt de historica wel erg flou in haar betoog. Ik zou mevrouw Porat graag willen zien aantonen hoe zij denkt dat Hitler centrale motieven van Wagners opera's in de ideologische schatkamer van het Derde Rijk heeft binnengesmokkeld. Waar zijn de feiten? Ik ken ze niet. Nooit heeft Hitler daar enige uitspraak over gedaan.

Frederick Spotts in "The Power of Aesthetics" : "There is no record of any comment on how he interpreted the works or whether he saw in them any ideological message - much less whether he envisaged himself as Lohengrin, Siegmund, Siegfried, Wotan or any other Wagnerian character. It was the music that moved him. "

Kortom, Hitler de Wagneriaan verschilde daarin niet zoveel van u of ik: het was de muziek die hem opwond en ontroerde. Uiteraard kunnen wij dat zeer goed begrijpen. So what ?

Er is slechts één getuigenis van hoe Hitler Wagner interpreteerde, met name die waarin hij Parsifal in verband brengt met de mythe van het bloed. Ze staat in de "Gesprekken met Hitler" van Hermann Rauschning. Zoals ik vroeger al heb aangetoond wordt de authenticiteit daarvan door de meeste historici vandaag als zeer twijfelachtig beschouwd. Ik verwijs hiervoor naar de website:
Gesprekken met Hitler

Van het tegenovergestelde, de onverteerbaarheid van Wagner voor de nazi-partij-ideologie bestaat wel enig feitenmateriaal met name in de reacties van Alfred Rosenberg. Vooral De Ring en Parsifal vonden in zijn ogen geen genade: "Während Tristan und Hans Sachs ewiges Leben haben, wird der Ring entweder van einer gleichgenialen Hand umgestaltet werden müssen oder nach und nach vom Theater verschwinden".
Net zoals Himmler wilde Rosenberg een mystieke Wotan-cultus oprichten. Wagners problematische God was daarvoor alleszins niet geschikt. Hitlers redevoering van 6 sept. 1938 verwierp zulk mysticisme, echter zonder namen te noemen, en van de tegen-wagneriaanse Wotancultus kwam niets terecht.

Michael Hesemann is de historicus die het verst is gegaan in de analyse van het spirituele fundament van het nationaal-socialisme: “Het nationaalsocialisme was geen politieke ideologie maar een mythisch-religieuze wereldvisie die zich baseerde op de mythe van het bloed als drager van de ziel, en dat in samenhang met een eschatologische geloofsleer.” Voor Michael Hesemann is die stelling de sleutel tot begrip van het nazisme.

Hesemanns werk “Hitlers religie” verschaft inzicht in de oorsprong van de ideeën van Hitler de esotericus en de verbinding van deze ideeën met zijn mentoren: de racistische occultisten Lanz von Liebenfels ("neo-tempeliers") , Guido von List ("ariosofie", "theosofie"), Rudolf von Sebottendorff ("Thule Genootschap"), het politieke voorbeeld Georg von Schönerer ("Alldeutschen"), de racistische pan-germanist H.S Chamberlain. Het zwakke punt van zijn betoog is dat telkens wanneer Richard Wagner ter sprake komt Hesemann plots zonder kennis van zaken spreekt. Dit valt eenvoudig te verklaren. Een blik op zijn literatuurlijst toont dat hij over dit onderwerp slechts 2 boeken heeft gelezen: Joachim Köhler en Rudolf Kreis, twee werken die Wagner de Holocaust in de schoenen proberen te schuiven! Behoorlijk zwak voor een historicus.

"Those who insist upon performing Wagner's work in official venues and frameworks – for there is nothing to prevent playing or listening to him in a private place – repeatedly try to enlist to the cause the case of Zionist visionary Benjamin Ze'ev Herzl, reminding us that he listened to Wagner's Tannhauser opera when he wrote "The Jewish State.

Indeed, Herzl recognized that the work granted him strength as he wrote. But Wagner's apologists forget that the student union that Herzl belonged to held a memorial service for the composer in which anti-Semitic speeches were made, and Herzl left in a rage. His close friend committed suicide after he was expelled from its ranks. May Herzl rest in peace. "

So what ? Waarom moet Wagner de kleinheid van zijn volgelingen altijd maar incasseren ?

Another thing: the survivors are not a negligible minority. They still number over 200,000 and along with their families, over a million. The official ban on playing Wagner's works is the last symbol of the boycott against Nazi Germany – the entity that planned and carried out the Holocaust. "

Het is duidelijk dat mevrouw Porat verkiest haar cliënteel te verdedigen eerder dan een historica te willen zijn. Een mooiere definitie van Wagner als "de eeuwige zondebok" zal je niet snel vinden.

"Culture is not about just listening to music; culture is first and foremost the consideration of others. Our present culture is based in part on understanding the past, and that is no negligible argument. "

Mevrouw Porat gaat voorbij aan het feit dat zij hiermee fundamentele waarden zoals artistieke vrijheid en vrijheid van meningsuiting op de helling zet. Uitgerekend Israël dat ooit zijn boeken zag verbranden, om vervolgens zelf in het vuur terecht te komen, zou hier een voortrekkersrols kunnen spelen.
Of zoals Na'ma Sheffi het vorige week formuleerde: "The question is whether Israelis seek to confront their complicated past or wrap themselves forever in a yellow star of David, as if this had the power to protect them from a debate"

vrijdag 22 juni 2012

De Wagner boycot in Israel (3)


Ludo Pieters verdedigt Wagner in het Radio Eén programma "Interne keuken". Vandaag zaterdag tussen 11 en 13 u.

zondag 10 juni 2012

De Wagner boycot in Israel (2)



Vorige dinsdag opperde ik dat het spelen van Wagners muziek in de exterminatiekampen voor mij de enige zinnige reden kon zijn voor het handhaven van de Wagner-boycot in Israel, en dat tenminste totdat de laatste overlevende van de Holocaust zou verdwenen zijn. Stel je voor dat in Auschwitz de Tannhäuser-ouverture loeihard uit de luidsprekers knalde, terwijl vrouwen en kinderen in de gaskamer hun dood tegemoet werden gestuurd. Of stel je het kamporkest voor dat hun doodskreten onder dwang diende te smoren met de Siegfried-Idyll. Je mag er haast niet aan denken. De beestachtigheid van de gruwel van de Holocaust is van zulke orde dat je niet anders kan dan respect te tonen voor de overlevenden. Maar wat als er in de kampen geen Wagner heeft geklonken?

Ondertussen heb ik ook wat aan research kunnen doen en daarenboven het enige mij bekende boekje over het onderwerp, Na'ama Sheffi's "The Ring of Myths -The Israelis, Wagner and the Nazis" (2001) kunnen doornemen. Na'ama Sheffi is uitgeefster van Zmanim, het historisch tijdschrift van de Universiteit van Tel Aviv. Eén van haar onderzoeksgebieden is de receptie van de Duitse cultuur in de Israëlische gemeenschap.

Over de muziek die te horen was in de kampen schrijft Sheffi:

"In the absence of any firm documentation the story that Wagner's works had been played in the camps had never been substantiated by research. In accounts of the camp orchestras, specific references to Wagner are difficult to find. Even Moshe Hoch, one of the fiercest opponents of public performances of Wagnerian music in Israel, did not mention Wagner in the bleak description he set down in his book: "The members of the Jewish orchestra played mainly Viennese waltzes, and sometimes we could hear the music in the distance (...) They collected the best artists, violinists, pianists, actors, and others, and housed them in a separate building. They would give lectures and concerts for the Germans every day to amuse them."

"Fania Fenelon, member of the girl orchestra of Auschwitz, said nothing in her own book of playing music by Wagner, but mentioned music by other composers who were never banned in Israel, such as Franz Liszt and Ludwig van Beethoven. In the first days of the controversy over Wagner and Strauss in Israel at the beginning of the 1950's, former inmates of Auschwitz also testified that the camp orchestra had never played works by Wagner to those going to their deaths. "

"Cellist Paul Blassberger, who had done forced labor in a camp on the Austro-Hungarian border and been transferred to the Mauthausen camp, insisted that Wagner's music had not been played to the Jews, for ideological reasons; since the Germans had perceived Jews as subhuman, playing the music of their national idol, Wagner, would have been truly a desecration."

Prof. Dr. Guido Fackler van de Universiteit van Würzburg, bevestigt dat er in sommige kampen muziek te horen was via de luidsprekers. In 1933 werd dit systeem in Dachau toegepast in het kader van de heropvoeding van de gevangenen. Die konden dan eventueel Duitse kunstmuziek te horen krijgen zoals van Wagner. Later werd het systeem vooral gebruikt om de gevangenen te demoraliseren met propaganda.
Het is niet geweten, zegt Fackler, of er tijdens de massamoord in de gaskamers muziek heeft geklonken.

Zoals verwacht kon worden, lijkt het er sterk op dat Wagners muziek, als ze al aanwezig was, zeker niet prominent aanwezig was in de kampen. Welke reden heeft de staat Israel dan nog om Wagner uit haar operahuis en van haar concertpodia te houden terwijl "nazi-collaborateurs" als Carl Orff, Richard Strauss en Franz Lehar in de jaren 90 uiteindelijk toch op de Israëlische podia zijn losgelaten? En zo komen we dan bij de kerngedachte die aan de basis ligt van de boycot : in tegenstelling tot hoger geciteerde componisten is Israel Wagner gaan zien als een figuur die het nationaal-socialisme inspireerde ! Het hoeft niet te verbazen dat dit met ontstellend veel onwetendheid gepaard is gegaan.

In een interview van afgelopen week zegt dirigent Asher Fisch: "Highly intelligent people – when I ask them: when did Wagner live? most, if not all, reply, in Nazi Germany". Zulke onwetendheid kan misschien verbazen maar reeds in 2001 beaamde Sheffi hetzelfde fenomeen wanneer zij schreef : "I never cease to be amazed at the ignorance that allows people to group Wagner with the Nazis as though he lived among them and virtually dictated Hitler's party platform for him, I pity those for whom the sound of Wagner's music is supremely upsetting, ringing in their ears like the scream of Satan"

Hoe het Wagnerdebat al lang niets meer met muziek maar alles met politiek te maken heeft, bevestigde Asher Fisch deze week : "The problem with Wagner is that the boycott is not only among Holocaust survivors. It's political, it has become a boycott of the second generation as well. If we don't abolish the boycott, it will remain for ever"

Ook dat wordt door Sheffi voluit bekrachtigd wanneer zij het Israelische Wagnerdebat van begin jaren '90 beschrijft :

"On one hand, the historical memory of Wagner and his racist heritage had become doubly important. New generations of Israelis who had not directly experienced Germany's destructive side began to hate Wagner as a racist or a Nazi; they had absorbed opposition to Germans as part of the overall Israeli and Jewish experience. These new generations, who rejected German culture, took aversion to Wagner and other composers for granted. At this stage there was no longer any need to find rationalizations for abhorring Wagner; everyone understood. It was no wonder, then, that the details of Wagner's biography became increasingly obscure, and many younger people believed that Wagner had been a Nazi himself, alive and active in the Third Reich."

Anders uitgedrukt : door het steeds maar herhalen van een misvormde boodschap, vaak door onwetenden, is de relatie Wagner=Hitler=Holocaust zich in de psyche gaan nestelen van alle onkritische mensen, en zoals wij weten zijn dat de meesten. Sta mij toe even deze parallel te trekken met Vlaanderen: het is exact dezelfde logica als die waarmee Vlamingen omwille van hun collaboratieverleden in dit land door Franstaligen en linkse actoren verdacht worden gemaakt. De emancipatie van Wagner in Israel en die van de Vlaming in eigen land, het is één strijd. Maar dit geheel terzijde.

Sheffi komt tot een opmerkelijk besluit:

"Today Wagner is no longer merely a symbol, as he was at the beginning of the controversy. The intensive use of his image as shorthand for the Nazi horrors in the Holocaust raised him from the level of simple symbol- a symbol sometimes empty of content- to the level of substance, someone whose personality now embodied a catastrophic historic event. (...)"

"The ironic aspect of the ban on Wagner is that not only did it commemorate someone identified with the executioner, but it also facilitated the obliteration of the true essence of the Holocaust from the Israeli collective memory. To a large extent Wagner-the-symbol became part of the commercialization that has made the catastrophe into a ringing cash register. From a man of culture and learning, problematic though his views were, he became a man identified with the Holocaust; whereas the real threats of the past all became slogans, at best. (...)"

"Wagner should not have the symbolic role attributed to him in Israel. The choice of Wagner as the target for all the abhorrence of Nazism and the Holocaust both sins against the man and obscures the significance of the Holocaust. Wagner did not devote his life to denigrating Jews, and certainly not to annihilating them. The National-Socialist regime and the awful results of its years of rule should be more significantly commemorated in Jewish history and in the collective memory of the Jews. "

Met haar evenwichtig oordeel en goed geresearched boekje bewijst Sheffi dat je in Israel ook intellectuelen kan aantreffen die zich inspannen voor de waarheid. Aan de stemmingsmakerij afkomstig van al diegenen die nooit anders geleerd hebben als naar Wagner te kijken door de bril van Adolf Hitler, heb ik echt geen boodschap. Voor een flinke portie joodse subjectiviteit kan je bij ons altijd terecht bij "Joods Actueel". Als Michael Freilich en "cultuurspecialist" Guido Joris hun Wagner-expertise van stal halen dan weet je niet wat je hoort.

Michael Freilich in De Standaard : "Veel mensen denken ten onrechte dat het enige probleem met Wagner is dat Hitler hem toevallig graag hoorde. Wagner heeft een hele rist zwaar antisemitische geschriften nagelaten, en hij maakte zijn collega Felix Mendelssohn het leven zuur omdat die joods was. Hitler hield niet alleen van Wagners muziek, hij steunde er ook ideologisch op. Hij heeft letterlijk gezegd dat wie niet van Wagner houdt, het Derde Rijk nooit zou begrijpen."

Freilich onderstreept dat er gradaties zijn in antisemitisme. Zonder dat van Chopin, Charles Dickens of Hergé goed te praten: het is volgens hem haast anekdotisch tegenover dat van Wagner. "Ze lieten die muziek uit luidsprekers schallen in de uitroeiingskampen! Mogen we dan op zijn minst vragen dat niet meer in Israël te spelen tot àlle overlevenden van die kampen er niet meer zijn? En wat mij betreft ook daarna? Ik geloof best dat Wagner mooie muziek maakte. Maar Israël is als veilige haven voor het joodse volk gecreëerd na WO II. Als je in dat land die muziek laat opvoeren, kun je er toch net zo goed portretten van Hitler tegen de muren hangen?"

Als ik als 10-jarige ooit het archetype van de spuuglelijke, hatelijke, geldhongerige jood voorgoed op mijn netvlies gebrand kreeg dan was dat niet door Wagner maar door het lezen van "Oliver Twist". Met "The Merchant of Venice" was Shakespeare Dickens daarin al voorgegaan. Ik begrijp de mensen niet die in Shylock geen verwerpelijke figuur willen zien, ook al is Shakespeare groot genoeg om hem een menselijk kantje te geven. En dan vraag ik mij af: is de morele schuld van kunstenaars die in hun werk joden in een slecht daglicht stellen niet vele malen groter dan die van de auteur van "Das Judenthum in der Musik", een pamflet dat iedereen kent maar niemand leest?

Guido Joris, maakte het nog bonter afgelopen week in het Radio 1-programma "Nieuwe Feiten" : “Wagner heeft een 200-tal boeken en traktaten geschreven waarin hij de grofste antisemitische stellingen poneert. Hij heeft ook rechtstreeks joodse componisten en muzikanten zwaar aangevallen."

Wagner heeft in werkelijkheid één antisemitisch pamflet geschreven. En waarom er de andere geschriften van Wagner bij sleuren als zelfs de wagnerianen die niet lezen? Er staan in die geschriften ook uitspraken zoals : „Eines tages werde man mit den Juden leben können, denn im grunde seien sie doch die allervornehmsten“ ("Erkenne dich selbst", 1881). De heer Joris zou zijn voordeel kunnen doen met het boekje van Sheffi. Wanneer die over Wagner opmerkt : "However anti-Semitic he may have been, he cannot be classified with agressors who actually carried out violent acts against Jews - and he should certainly not be turned into the classic symbol of German anti-semitism.", dan begrijp ik eigenlijk niet meer wat het probleem is.

Guido Joris: "Wat heel frappant is, is de overeenkomst tussen het antisemitisme van Wagner en dat van Hitler. En Hitler steekt dat niet onder stoelen of banken. Hij zei dat het nazisme niet te begrijpen was zonder de muziek van Wagner te doorgronden."

Laat ik de heer Joris aan enkele feiten herinneren i.p.v. aan een boutade van Hitler waarvan wij niet kunnen weten wat hij er precies mee bedoelde. Nooit heeft Hitler zich beroepen op Wagners theorieën over de joden. Er bestaan in Hitlers vroegste redevoeringen en in "Mein Kampf" geen enkele verwijzing naar de geschriften van Wagner; in de redevoeringen gehouden tussen 1925 en het einde van het Derde Rijk gaat Hitler daar nooit op in, zelfs niet bij de redevoering naar aanleiding van de onthulling van het Wagnerstandbeeld van Leipzig in 1937. Alle historici zijn het daarover eens, ook Saul Friedländer, de historicus van de Holocaust. Is dat niet opmerkelijk ? Hoe valt Hitlers stilte te verklaren ? Door het feit dat Hitler Wagners antisemitisme veel te zwak vond en hij de grote meester niet in verlegenheid wilde brengen, zoals Friedländer suggereert?

Overigens gebiedt de eerlijkheid om een streng onderscheid te maken tussen de zeer selectieve jodenvijandschap van Wagner en het compromisloze, racistische antisemitisme van Hitler.

Als Hitler ideologisch op Wagner steunde, zoals grote delen van Israel beweren, waarom betekent Wagner dan nauwelijks meer dan een voetnoot in de beide laatste grote Hitlerbiografieën van Ian Kershaw en Marlis Steinert? Wie het nationaal-socialisme wil doorgronden zal moeten afdalen tot in de diepste krochten van de neo-gnostische esoterie. Alfred Rosenberg, Ernst Röhm, Hermann Göring, Hans Frank, Rudof Hess, Julius Streicher, Joseph Goebbels, Gregor Strasser, Martin Bormann… bijna allemaal kwamen ze uit het Thule Genootschap. Allemaal waren ze bezig met het occulte. Timothy W. Ryback heeft aangetoond dat meer dan 130 van de 1244 boeken uit de Hitler Library handelen over religieuze en spirituele thema's met betrekking tot het westerse occultisme.
Alle historici zijn het erover eens dat Hitlers wereldbeschouwing tijdens zijn Weense jaren tot stand is gekomen door het lezen van stellingen van obscure wereldverbeteraars en rassentheoretici : Lanz von Liebesfeld, Guido von List, Georg Schönerer, H.S. Chamberlain. Van deze laatste weten wij hoe hij Wagners universele boodschap nationalistisch en racistisch verengd heeft.

P.S. Het Wagnerconcert dat de boycot moet doorbreken gaat onder leiding van Asher Fisch uiteindelijk toch door in het Hilton Hotel in Tel Aviv. Allez vooruit!

dinsdag 5 juni 2012

De Wagner boycot in Israel

Yonathan Livni, voorzitter van het Wagnergenootschap van Israel, huurde een auditorium aan de Universiteit van Tel Aviv met de bedoeling een Wagnerconcert, gedirigeerd door Asher Fisch, te organiseren en daarmee de sinds 1938 feitelijke boycot van Wagner in Israel te doorbreken.

Hij deed dat redelijk stiekem door te verzwijgen dat het om een Wagnerconcert zou gaan. Straffer nog, hij sommeerde alle Wagnergenootschappen in de wereld om zijn project financieel te ondersteunen. Kortom, Yonathan Livni is een idioot. Hoe kan je nu van een legitiem einde van de Wagnerboycot spreken als het van buitenaf, door Wagnerianen, wordt gefinancierd? Als hij geen 100 muzikanten bereid kan vinden om gratis te spelen op een concert dat de wereldpers haalt, dan is Israel er toch nog helemaal niet klaar voor, toch?

In alle persmededelingen lees je dat de boycot zijn bestaansreden vindt in het feit dat Wagner de favoriete componist was van Adolf Hitler. Hitler had wel meer favoriete componisten, zoals de joods Hongaarse operettekoning Emmerich Kalman, bijvoorbeeld. Van een Kalman-boycot heb ik nooit iets vernomen. Dat kan de reden dus niet zijn.

Lag het aan Wagners jodenkritiek dan? Nee, zo zelfgenoegzaam zal het joodse volk toch wel niet zijn. Ironisch genoeg ligt Wagner mede aan de basis van de staat Israel. Dezelfde muziek die vandaag verbannen wordt inspireerde Theodor Herzl tot founding father van de staat Israel. Nee, er moet een betere reden zijn om Wagner uit Israel te houden.

Die reden stond vanmorgen te lezen in de Israelische krant Haaretz. Die publiceerde fragmenten uit een boze brief die Uri Chanoch van het Holocaust Survivors Centre aan de Universiteit van Tel Aviv schreef. Het concert werd door de Universiteit meteen afgelast.

Chanoch schrijft dat Wagners muziek te horen was in de concentratiekampen en bijgevolg niet op zijn plaats is in een universitaire aula. Als dat waar is dan heeft Chanoch een punt. Spijtig genoeg beschik ik niet over onweerlegbaar historisch feitenmateriaal om deze bewering te staven noch om haar te ontkrachten maar ze lijkt mij zeer onwaarschijnlijk en in de lijn te liggen van een andere loze bewering in diezelfde brief: “Wagner provided inspiration for the nazis and there is a direct link between him and the Holocaust”. Ja, aan mijn hoela!

Het moge duidelijk zijn dat een Wagnerboycot op los zand gebaseerd is, op de langere termijn onhoudbaar zal blijken en samen met de laatste overlevende van de Holocaust geruisloos zal verdwijnen.

Yonathan Livni zou op zoek zijn naar een oplossing, desnoods voor de rechtbank. Sukses ermee, Yon !

zondag 3 juni 2012

Stephen Fry on Wagner op Nederlandse TV


Zet uw digiboxen en recorders aan, want :

Vandaag 3 juni om 13u en 
morgen 4 juni om 23u55  op de Nederlandse televisie (NTR) : 

Stephen Fry on Wagner !


"Stephen Fry on Wagner.

De Engelse acteur Stephen Fry onderzoekt zijn passie voor een van de controversieelste componisten die er ooit zijn geweest. Kan hij de muziek van Richard Wagner waar hij zo van houdt, los zien van haar associatie met Hitler? Stephen Fry is een begenadigd verteller. Met zijn enthousiasme, maar soms ook kwetsbare opstelling, neemt hij de kijker mee in het leven en werk van dit muzikale genie. Verplichte kost voor iedereen die nog niet bekend was met Wagner, maar juist ook voor diegenen die al vertrouwd waren met zijn muziek. Stephen Fry houdt zielsveel van de (opera)muziek van Richard Wagner maar heeft door zijn Joodse achtergrond ook de nodige scepsis. Mede door het feit dat Wagner destijds een opstel geschreven heeft met de titel 'Jodendom in de muziek' (1850) en er in elk geschrift van Wagner anti-Joodse uitspraken zijn op te merken is Wagner op zijn minst controversieel te noemen. Hij is de componist die nog steeds geassocieerd wordt met het naziregime van Hitler. Stephen Fry gaat op zoek. En dat brengt hem naar het Festspielhaus in Bayreuth. Hij neemt een kijkje achter de schermen in dit theater waar hij de repetities ziet van o.a. Die Walküre. Hij spreekt kort met een nazaat van de componist. Hij bezoekt Wahnfried waar hij samen met pianist Stefan Mickisch de Steinwayvleugel van Wagner bespeelt. Hij spreekt met schrijvers die over Wagner geschreven hebben. Hij gaat naar de villa in Zürich waar de familie Wesendonck heeft gewoond en waar Wagner vaak logeerde. Wagner was een bewonderaar van (en ook misschien verliefd op) de dichteres Mathilde Wesendonck van wie hij een aantal gedichten op muziek heeft gezet. Fry spreekt ook met Valery Gergiev die de Ring in Sint Petersburg aan het voorbereiden was. En hij gaat naar de beladen plek in Neurenberg waar Hitler zijn militaire parades hield. Ook spreekt Fry met celliste Anita Lasker-Wallfisch, een overlevende uit kamp Auschwitz, die hem onomwonden van repliek dient. Stephen Fry is een begenadigd verteller, hij is tegelijkertijd open en enthousiast maar soms ook kwetsbaar en dat laat hij allemaal zien."