maandag 17 februari 2014

DNO Amsterdam : Seizoen 2014-2015


DNO heet voortaan de Nationale Opera en herneemt Lohengrin van Pierre Audi uit 2002 met een interessante bezetting.

1) Gurre-Lieder NEW - Marc Albrecht/Pierre Audi/Nederlands Philharmonisch Orkest - fully staged

2) L'Orfeo NEW - Pablo Heras-Casado/Sasha Waltz/Freiburger Barockorkester


3)L' Etoile (Chabrier) NEW - Patrick Fournillier/Laurent Pelly/Residentie Orkest

4) Lohengrin - Marc Albrecht/Pierre Audi/Nederlands Philharmonisch Orkest
Cast : Günther Groissböck, Nikolai Schukoff, Juliane Banse, Evgeny Nikitin en Michaela Schuster


5) La bohème NEW - Renato Palumbo/Benedict Andrews/Nederlands Philharmonisch Orkest / Nederlands Kamerorkest - co-productie met ENO

6) Il viaggio a Reims NEW - Stefano Montanari/Damiano Michieletto/Netherlands Chamber Orchestra

7) Tamerlano - Christophe Rousset/Pierre Audi/Les Talens Lyriques

8) Alcina - Christophe Rousset/Pierre Audi/Les Talens Lyriques

9) Die Zauberflöte - Marc Albrecht, Gergely Madaras/Simon McBurney/Netherlands Chamber Orchestra - productie van ENO

10) Macbeth NEW - Marc Albrecht/Andrea Breth/Nederlands Philharmonisch Orkest
Cast: Scott Hendricks, Vitalij Kowaljow, Tatjana Serjan


11) Benvenuto Cellini NEW - Sir Mark Elder/Terry Gilliam/Rotterdams Philharmonisch Orkest - coproductie met ENO

12) Lulu NEW - Fabio Luisi/William Kentridge/Koninklijk Concertgebouworkest - coproductie met ENO, de Met en COC,
Cast : Mojca Erdmann, Jennifer Larmore, Johan Reuter, William Burden, Daniel Brenna en Franz Grundheber

vrijdag 14 februari 2014

Met Opera Live in HD : Seizoen 2014–15


TELEURSTELLINGEN:
1. Om James Levine te plezieren en de rest van de wereld te irriteren, wordt Die Meistersinger van Otto Schenk nog maar eens van stal gehaald terwijl de Herheim-productie van Salzburg reeds ingepland staat. Een goede PR voor Wagner zal dit weer niet opleveren.

2. Waarom geld verspillen aan de heruitzending van bepaalde producties (Carmen) terwijl andere meesterwerken v/d 20e eeuw nog nooit werden uitgezonden? Lady Macbeth bijvoorbeeld, eveneens opgenomen in het seizoensprogramma. Het antwoord ligt allicht bij de Neubauer Family.

3. Luxueuzer dan hier kan "La Donna del Lago" niet worden bezet (zelfde cast als Covent Garden) maar waarom willen zangers hun talent altijd maar weer opnieuw verspillen aan zo'n draak van een stuk? Beats me.

1) 11.10.2014 Verdi’s Macbeth
Dir: Fabio Luisi; Regie: Adrian Noble
Cast : Netrebko, Calleja, Lucic, Pape

2) 18.10.2014 Mozart’s Le Nozze di Figaro–New Production
Dir: James Levine; Regie: Richard Eyre
Cast : Poplavskaya, Petersen, Leonard, Mattei, Abdrazakov


3) 01.11.2014 Bizet’s Carmen
Dir: Pablo Heras-Casado; Regie: Richard Eyre
Cast :Hartig, Rachvelishvili, Antonenko, Abdrazakov

4) 15.11.2014 Adams’s The Death of Klinghoffer—Met Premiere
Dir: David Robertson; Regie: Tom Morris
Cast :Martens, Panikkar, Szot, Opie, Allicock, Green


5) 13.12.2014 Wagner’s Die Meistersinger von Nürnberg
Dir: James Levine; Regie: Otto Schenk
Cast :, Cargill, Botha, Appleby, Reuter, Kränzle, König, Rose

6) 17.01.2015 Lehar’s The Merry Widow—New Production
Dir: Andrew Davis; Regie: Susan Stroman
Cast :Fleming, O'Hara, Gunn, Shrader, Allen


7) 31.01.2015 Offenbach's Les Contes d'Hoffmann
Dir: Yves Abel; Regie: Bartlett Sher
Cast :Gerzmava, Gerzmava, Gerzmava, Lindsey, Grigolo, Hampson

8) 14.02.2015 Tchaikovsky’s Iolanta /
Bartok's Duke Bluebeard's Castle—New Production
Dir: Valery Gergiev; Regie: Mariusz Trelinski
Cast :Netrebko, Beczala, Markov, Azizov, Tanovitski, Michael, Petrenko


9) 14.03.2015 Rossini’s La Donna del Lago—Met Premiere
Dir: Michele Mariotti; Regie: Curran
Cast : DiDonato, Barcellona, Flórez, Osborn, Gradus

10) 25.04.2015 Mascagni’s Cavalleria Rusticana /
Leoncavallo's Pagliacci—New Production
Dir : Fabio Luisi; Regie: David McVicar
Cast: Westbroek, Álvarez, Lucic, Racette, Álvarez, Gagnidze, Meachem

Kasper Holtens Don Giovanni in Londen


GONE WITH THE WIND

Hevige wind boven het Britse eiland dreigde de live transmissie vanuit Londen te verstoren, zo liet Bryn Terfel, gastheer van dienst in ROH Covent Garden, ons woensdagavond op voorhand weten. Toen ik om kwart over acht een smsje uit het vaderland ontving met de teleurstellende boodschap dat de relay in cinema Utopolis was geannuleerd, was ik enigszins verbaasd. In Stuttgart, waar ik de voorstelling bijwoonde, verliep immers alles vlekkeloos. Er was zelfs geen enkele microcoupure te horen in de klank. Hadden de weergoden het dramma giocoso naar Duitsland geblazen?

Kasper Holten had zijn team dit keer versterkt met de geweldige scenografe Es Devlin en met niemand minder als Luke Hall, videokunstenaar en verantwoordelijk voor de shows van U2 en de London Olympics van 2012. De samenwerking resulteerde in een scenografisch innovatieve voorstelling die niet alleen mooi tred hield met Kasper Holtens onalledaagse lezing van het stuk maar deze ook constant bevleugelde. Ook de casting was vrijwel perfect zodat er sprake kon zijn van een grote opera-avond in Londen. Anders uitgedrukt : bravo, bravo, archibravo!

Es Devlin had een om zijn as roterende kubus ter beschikking gesteld, een Escher-achtig palazzo van 2 verdiepingen hoog met talloze trappen en deuren. Het gebouw werd op zijn beurt opgeleukt met de videobeelden van Hall, meestal niet meer dan abstracte decoratieve kleurvlakken; soms verschenen er honderden vrouwennamen uit Leporello’s catalogus. Het meest leek het op de videokunst van William Kentridge. Het bijzondere daaraan was dat het lijnenspel van de video zo goed als nooit te zien was op de kostuums van de acteurs, hetgeen ik deels kan verklaren door de volgspot waarin zij opereerden. Sterker nog, tijdens de veelvuldige rotaties van het palazzo draaide het daarop geprojecteerde beeld gewoon mee, een huzarenstukje waarvan ik nog steeds niet begrijp hoe ze het voor mekaar hebben gekregen en dat, gezien de mogelijkheden, wellicht school zal maken. Overigens werd het videowapen met smaak en in een gepaste dosering aangewend; het stuurde de voorstelling nooit in de richting van visuele overkill; integendeel, het gaf de handeling vaart en wist de muziek regelmatig te ondersteunen. Tijdens het scenografische hoogtepunt van de avond, Don Giovanni’s champagnearia, werd Mariusz Kwiecien omkaderd door een duizelingwekkende psychedelische maalstroom van videobeelden. Erg goed en heel erg in tune met de bedoelingen van Holten om van Don Giovanni het centrale personage te maken.

Hadden de vrouwen last van opspelende hormonen? Voor Holten is niemand van hen onschuldig. Ook Donna Anna niet. Haar eerste ontmoeting met de (ongemaskerde) Don geniet haar volledige instemming. Hier geen sprake van verkrachting. Ze speldt Don Ottavio dan ook een en ander op de mouw en houdt dat geruime tijd vol. Terwijl deze zijn “Dalla sua pace” aanheft gaat ze stiekem van bil met de Don. Het komt dan ook niet meer als een verrassing wanneer ze aan Don Ottavio later een jaar uitstel vraagt. Zerlina houdt van stoute spelletjes en scheurt haar kleren om een verkrachting te suggereren. Donna Elvira blijft hondstrouw. Zo heeft Holten het stuk heel sterk geconcentreerd op het personage van de Don. Zijn mythisch aura als vrouwenverleider komt er versterkt uit, tegelijk legt Holten facetten van zijn pathologie bloot. Zo zien we beelden van zijn existentiële eenzaamheid. En het spook van de Commendatore dwaalt af en toe door het huis als een voorafschaduwing van de finale nemesis. Die finale werd stevig ingekleurd door de onaardse bas van Alexander Tsymbalyuk, één van de meest overtuigende Commendatores die ik ooit heb gehoord.

De coda waarin de slachtoffers, na Don Giovanni’s hellevaart, hun toekomst onder ogen zien, werd gecoupeerd. De Don zelf werd niet verteerd door vlammen maar staarde met een onbestemde blik in het auditorium als verwikkeld in een ultieme existentiële confrontatie met zichzelf. De eenzaamheid als hel? Sterk.

Was het eerste bedrijf vocaal in orde, in het tweede bedrijf legden alle zangers de lat nog een beetje hoger. Mariusz Kwiecien beschikt over alle talenten voor een perfecte Don. Hij heeft de looks, de beweeglijkheid, het acteertalent, de gave voor nuancering en een warm getimbreerde, krachtige bariton. Het was een fantastisch en doorleefd portret dat hij afleverde, door de camera bijzonder fraai in beeld gebracht. Wie doet beter? Benieuwd of hij ook zal doorgroeien naar het Wagnervak.

Malin Byström reeg de dramatische hoogtepunten aan mekaar. Alex Esposito liet een clowneske Leporello horen. Zijn catalogusaria was van beton. Antonio Poli zong Don Ottavio met iets meer italianita dan gebruikelijk en met alle vereiste dynamische schakeringen. Niettegenstaande een wat aarzelend messa di voce kreeg hij het publiek moeiteloos op zijn hand, meer nog in “Il mio tesoro” dan in “Dalla sua pace”. Veronique Gens was weer eens de ervaren Donna Elvira van dienst. Elizabeth Watts, geen echte soubrette, zong Zerlina met iets teveel stem.

Nicola Luisetti, die zelf ook de continuo partij voor zijn rekening nam, zette van meetaf aan in op een heel gezwind tempo in en bleef dat volhouden tot het einde. Thank God he did.

dinsdag 11 februari 2014

Anna Netrebko naar Bayreuth ?



Het is geen geheim dat Anna Netrebko de laatste jaren meer en meer naar het lyrico spinto vak is geëvolueerd. In 2016 zal ze in Dresden haar Wagnerdebuut houden als Elsa onder Christian Thielemann. Het gerucht doet nu de ronde dat ze in deze rol ook te zien zal zijn in Bayreuth in de nieuwe Lohengrin, de opvolger van de Neuenfelsproductie, die ook door Thielemann zal worden gedirigeerd. Diezelfde Neuenfels zal de twee grootste sexsymbolen aan het operafirmament, Jonas Kaufmann en Anna Netrebko, volgend seizoen voor het eerst samenbrengen in München in "Manon Lescaut".

Bayreuth kan een injectie van glamour en vocaal prestige best gebruiken. De beste Wagnerzangers van het moment staan al jaren elders op de planken. Jonas Kaufmann hield het slechts één seizoen uit. Bryn Terfel en René Pape werden nooit in Bayreuth gesignaleerd.

maandag 10 februari 2014

Grandioze Bryn Terfel @ Bozar


 
Het was 8 jaar geleden dat Bryn Terfel nog eens in België opgetreden had.  Vandaar keek iedereen reikhalzend uit naar zijn optreden in de Bozar met het Nationaal Orkest van België onder de leiding van de Britse dirigent Gareth Jones.  Het programma was veelbelovend met aria's van o.a. Mozart, Gounod, Verdi en Wagner.  

De ouverture tot Don Giovanni van Mozart klonk nogal braafjes en hoekig, absoluut geen Weense vloeiende Mozart.  De orkest-diesel moest duidelijk nog warm draaien...  Daarna kwam Bryn Terfel voor de eerste maal op met de catalogus-aria van Leporello uit Don Giovanni.  En deze intrede was schitterend !  Hij kwam op met een smartphone en velen dachten dat hij expliciet ging vragen om de GSM's uit te zetten.  Maar nee hoor, de GSM werd handig gebruikt om de vele mooie dames tentoon te stellen die Don Giovanni reeds veroverd had.  Een boeiende interactie met publiek, dirigent en concertmeester, maar vooral ook schitterend gezongen met mooie wendingen van stil naar hoog, van verwondering naar ontdaanheid, van enthousiasme naar stukje frustratie omdat Leporello de capaciteiten van Don Giovanni op dit vlak zelf niet in zich heeft.  De toon was gezet !   Daarna volgde het  langzame zachte "Io ti lascio" van Mozart, heel rustig en toch intens gebracht.  Tussendoor gaf Bryn Terfel nog een aantal leuke anekdotes dmee, zoals bv. het feit dat hij zijn eerste echte opera-ervaring heeft gehad in Brussel.  Gerard Mortier had hem uitgenodigd om een rol te vertolken in "Die Zauberflöte" nadat hij de Cardiff zangwedstrijd had gewonnen.  Helaas diende hij slechts twee bladzijden te zingen als "Sprecher", maar hij deed het met enorme passie en het was het begin van een echte opera-carrière.  Hier blijkt nogmaals de neus van Mortier voor echt opera-talent.

Daarna volgde de polonaise van Eugen Onegin van Tchaikovsky, waar het orkest beter begon te klinken.  Twee aria's uit Faust (Le veau d'or en Vous qui faites l'endormie) bewezen dat Bryn Terfel ook deze opera volledig beheerst.  Een loepzuivere dictie, een prachtige inleving en iedereen ziet ernaar uit hem ook live hier te zien.  En dat is binnenkort het geval, waar hij in de Covent Garden in Londen de rol vertolkt samen met Netrebko en Keenlyside.  Voor de pauze volgde nog de ouverture tot Nabucco van Verdi door het orkest en het eerste echte hoogtepunt : de aria "Ehi Paggio ! l'onore ! Ladri !" uit Falstaff van Verdi.  Hier kan enkel gezegd worden dat Bryn Terfel Falstaff niet zingt, maar gewoonweg Falstaff "is".  Hij beheerst deze rol volledig in alle details, met specifieke accenten op de juiste plaats, en visuele charme.  Ikzelf ben geen fan van de laatste Verdi-opera, maar zoals Terfel die zingt, wil je dit ook in een uitvoering op scène zien.  Een opera die gedragen wordt door de hoofdrol en die beheerst Terfel ten volle.   Een meesterlijke finale van het eerste deel van het concert.

Na de pauze volgde een Wagner-programma, waar ik vooral naar uitkeek.  Eerst was er de prelude tot de derde akte van Lohengrin - goed en professioneel gebracht, maar een echte falanx ontbrak in het orkest.  Dan volgde de "Flieder"-aria uit "Die Meistersinger".  Terug een volledige beheersing en inleving van de rol.  Enigszins onverwacht volgde daarna de "Abendstern" uit "Tannhäuser".  Dit was het tweede hoogtepunt van de avond.  De ingetogenheid en de manier waarop hij deze aria vertolkte, was buiten verwachting.  In de stille passages was het muisstil en kon je ieder woord helder verstaan - het publiek smachtte naar meer.  Na de Walkürenrit door het orkest, volgde de "Leb Wohl"-afscheidsaria van Wotan uit "Die Walküre".  Derde hoogtepunt van de avond !  Helaas volgde het orkest niet steeds de passie die Terfel tentoon spreidde.  Je voelde een echte vader op de scène staan die in een laatste wanhopige crescendo zijn dochter diende achter te laten.  Terfel bevestigde zijn inleving, zangtalent en voeling met Wotan !   Er volgde een staande ovatie voor het conert en dat was vooral voor Bryn Terfel, want het Nationaal Orkest klonk degelijk, maar miste toch het elan om het tot een echt groots orkest te maken.  Je voelde dat de dirigent het een stukje hoger tilde, maar vooral Bryn Terfel kon het bewegen tot net iets meer, want in de aria's voelde je net dit  beter presteren dan in de instrumentale stukken. 

Tot slot volgde nog een fragement uit Falstaff als bisnummer.  Bryn Terfel nodigde het publiek uit tot meefluiten met zijn fluiten in de aria en na de uitvoering was er een groot gefluit in de Bozar te horen, maar wel degelijk een gefluit van enthousiasme. want ook bij het bisnummer voelde je dat Terfel Falstaff "is".  Qua zang, gelaatsuitdrukking, inleving, toonzetting is er m.i. de dag van vandaag geen zanger die hieraan kan tippen.  Het publiek vroeg een tweede bisnummer; maar dat kwam er helaas niet.  We zien er alvast naar uit tot Bryn Terfel nog eens naar België komt.  Ik zal alvast terug van de partij zijn !