maandag 26 oktober 2009

Bart Maddens te gast bij Rondas


De Leuvense politicoloog Bart Maddens, niet in de laatste plaats bekend vanwege de zogenaamde Maddens-doctrine, blijkt vertrouwd te zijn met Wagner, getuige het volgende stukje dat van zijn hand verscheen in januari van dit jaar in het politieke maandblad Doorbraak.
Gisteren was hij te gast bij Klara in het programma Rondas naar aanleiding van zijn boekje “Omfloerst separatisme”, dat u kan herbeluisteren als u het heeft gemist. Aanbevolen!

Beluister het interview bij Klara Net Gemist

SIEGFRIED EN DE OVERLOPERS. HOE KORT IS HET GEHEUGEN VAN DE KIEZERS?
“Als ik politieke overlopers bezig hoor moet ik altijd denken aan het tweede bedrijf van Richard Wagner’s opera Siegfried. Siegfried heeft net de draak Fafner gedood en zijn bloed gedronken. Dat verleent hem een magische kracht, waardoor hij de werkelijke betekenis kan begrijpen van wat de mensen zeggen. Dit is slecht nieuws voor de gluiperige dwerg Mime, die het plan heeft opgevat om Siegfried met een gifdrank te vermoorden, en zich op die manier meester te maken van de Nibelungenschat. Wanneer Siegfried zegevierend terugkeert van zijn gevecht met Fafner laat Mime zich van zijn vriendelijkste kant zien. Hij biedt de vermoeide held een lavende drank aan. Maar Siegfried hoort meteen de werkelijke betekenis doorklinken in de woorden van Mime : “Sauf’ und würg’ dich zu tot : nie tu’st du mehr einen Schluck” (Zuip en wurg je ter dood, dan drink je nooit nog een slok).
Veel meer dan de politici vermoeden beschikt ook de man in de straat over die magische gave van Siegfried. Wie begrijpt er niet de werkelijke betekenis die achter de zeemzoeterige praatjes van de overlopers schuilt ? “Ik wil een nieuw en groot politiek project realiseren”, zegt de overloper. “Ik wil een mobiliserend en warm verhaal schrijven. Ik wil mij niet opsluiten in mijn grote gelijk maar ik ga op zoek naar gelijkgezinden over de partijgrenzen heen. Daarom neem ik vandaag een moeilijke maar noodzakelijke beslissing en stap ik over naar een andere partij”. Maar wat Siegfried hoort is het volgende : “Mijn partij doet het niet meer zo goed in de opiniepeilingen. En politiek is nu eenmaal mijn broodwinning. Ik vrees dat ik niet zo gemakkelijk een andere job zal kunnen vinden, toch zeker geen job die even goed betaald wordt. Daarom loop ik over naar een andere partij die me meer kansen kan bieden op een nieuw mandaat.”
Ik denk nochtans dat overlopers die ineens de ware toedracht zouden vertellen wel op enige sympathie zouden kunnen rekenen bij de kiezers. Want uiteindelijk is die situatie heel herkenbaar voor de man in de straat. Welke werknemer zou er tenslotte niet elders beginnen te solliciteren wanneer hij vreest dat er een grote ontslagronde op til is in zijn bedrijf ? Wat vooral tegen de borst stuit is de hypocriete en omzwachtelde wijze waarmee de overlopers hun demarche proberen te verkopen.
Daarbij worden de meest uiteenlopende retorische strategieën ontwikkeld. Sommige overlopers beweren eindelijk, na lange omzwervingen, hun ware ideologische aard te hebben ontdekt. “Eigenlijk ben ik altijd al een liberaal geweest”, verklaarde ex-minister André Geens toen hij van de VU naar de VLD overstapte. Anderen willen ons doen geloven dat het de veranderingen in hun oude partij zijn die hun tot een overstap dwingen. Zo zouden de Vlaams-progressieven van de ene dag op de andere een metamorfose hebben ondergaan van een open en verdraagzame partij naar een beklemmend clubje van in hun eigen gelijk opgesloten navelstaarders. En zie : het Vlaams Belang blijkt nu plots een “extremistische” partij te zijn geworden voor de ex-Belangers die hun heil zoeken bij LDD. Iets gesofisticeerder is het discours van de herverkaveling. Overlopers zijn dan geen overlopers, maar kiezen positie in een hertekend partijlandschap. De VLD was zogezegd niet de PVV van vroeger, maar een volledig nieuwe partij die het hele partijlandschap op zijn kop zou zetten. Er zijn ook overlopers die een nieuw vehikel creëren als glijmiddel voor de overstap. Zo heeft Jaak Gabriels in 1992 een tijdlang geantichambreerd in het “Centrum voor Politieke Vernieuwing” dat dan nadien is opgegaan in de VLD. Iets wat hem acht jaar later is nagedaan door Johan Van Hecke met zijn “Christen-democratische Vernieuwing”.
In de opera maakt Siegfried (niet voor niets de verpersoonlijking van Nietzsche’s Übermensch) korte metten met Mime : hij rijgt hem zonder pardon aan zijn zwaard Notung. Maar de Vlaamse kiezer lijkt clementer te zijn. Bekende overlopers worden zelden electoraal afgestraft. Dat komt echter ook omdat ze meestal naar een grotere partij overstappen en een mooie plaats krijgen op de lijst, waardoor het gemakkelijker is om veel voorkeurstemmen te halen. Overlopers hebben ook geluk dat de kiezer een kort geheugen heeft. Wie zou er zich nu bijvoorbeeld nog herinneren dat Annemie Turtelboom ooit tot de onfrisse opportunistenclub van Johan Van Hecke behoorde ? Wie weet zijn er ook overlopers die zelf niet meer weten dat ze ooit tot een andere partij behoorden. Bij nader inzien is enig medelijden inderdaad wel op zijn plaats. "

Geen opmerkingen: