Pina is awesome !

James Camerons Avatar had een doorbraak van state-of the-art 3D-technologie in de cinema moeten veroorzaken. Hoewel de film niet slecht was heb ik die bioscoopervaring aan mij laten voorbijgaan en omdat ik nooit een fan van U2 ben geweest heb ik ook hun spraakmakende concertfilm in 3D gemist. Was 3D immers geen gimmick bedoeld om tegemoet te komen aan het onvolwassen kunstgevoel van adolescenten die hun zaterdagavonden plegen op te vullen met popcorn en leeghoofdige spektakelfilms uit Hollywood?

Met Pina van Wim Wenders wordt dat debat nu voorgoed opengetrokken naar de volwassen kunstbeleving van genieters van "high brow art". Wij dus. Niet alleen is Pina één van de mooiste kunstdocumentaires aller tijden, het is ook de meest geslaagde hommage aan de grande dame van het Duitse danstheater die maar denkbaar is. Vooral werpt het een blik op de cinema van de toekomst. Want als Wenders een niet-commerciële film als deze gefinancierd krijgt, ligt dan de weg niet open voor een nieuwe,spannende manier om onze theateravond te registreren? En, zoals Wenders bewijst, spannender dan je hem zelf in het theater kan meemaken?

Eens die vervelende 3D-bril op je neus staat en je je verzoend hebt met een minder scherp en minder helder beeld, stap je in een andere werkelijkheid. Het is verbluffend vast te stellen hoe het dieptezicht de illusie van het theater versterkt, je innerlijk oog te grazen neemt en een intensere beleving mogelijk maakt. Als toeschouwer voel je je eigen betrokkenheid meteen stijgen met zowat een factor 10.
Halverwege de film zie je een fragmentje met archiefbeelden. Die laten je het verschil met 2D nog eens aanvoelen, je ondergaat ze haast als een schok.

Vanzelfsprekend zijn de buitenopnamen, die Wenders speciaal ensceneerde om de mogelijkheden van 3D te demonstreren, de meest spectaculaire. Maar het spektakel ligt niet noodzakelijk in voorbijrijdende treinen. Zo is er een scène waarin een danseres de spitzen aanbindt, na eerst een half pondje kalfsvlees in de schoenen te hebben gestoken, om vervolgens enkele pirouettes te draaien in het overrompelende barokke decor van een roestige fabriek in het Ruhrgebied. Wat op het eerste zicht banaal lijkt ziet er hier echt fantastisch uit!
Na Pina verlaat je de bioscoop met het ongemakkelijke gevoel dat je wellicht nooit nog een 2D-film zal kunnen waarderen zoals voorheen. Dat is, wat mij betreft, de beste garantie dat 3D daarmee voor een echte doorbraak staat. Dat makers van artfilms de nieuwe technologie lijken te zullen omarmen bewijst alvast niemand minder dan Takashi Miike die deze maand nog de eerste 3D artfilm op het festival van Cannes zal aanbieden.

Gaat dit zien, niet alleen om te proeven van de cinema van de toekomst maar ook om goed te beseffen welke kans de Bayreuther Festspiele met het vertrek van Wim Wenders hebben laten liggen. Terwijl de Duitse economie boomt als nergens anders in Europa, ga je mij toch niet wijsmaken dat er geen geld zou zijn gevonden om het 3D-Ringproject van Wenders te financieren? Met een visitekaartje als dit? Welk verjaardagscadeau had de jarige meester van Bayreuth zich beter kunnen wensen? Welk project van de laatste 30 jaar is ooit dichter bij het festivalidee van de meester zelf gekomen als dit?