In de slipstream van het mislukte Wagnerconcert in Tel Aviv vond Der Spiegel het nodig om Daniel Barenboim op te zoeken en hem nog eens te ondervragen over de Wagner boycot.
""Wagner was een verschrikkelijke antisemiet maar hij was niet verantwoordelijk voor de Holocaust", zegt Barenboim. Het is een mantra die hij al 20 jaar in vele van zijn interviews herhaalt maar waarmee hij nog nooit iemand overtuigd heeft. Als Wagner een "verschrikkelijk" antisemiet was, wat was Adolf Hitler dan wel? Laat ons vasthouden aan de feiten. Die zeggen dat Wagner zeer ambivalent was in zijn jodenhaat. Alleen al om die reden kan hij bezwaarlijk als een verschrikkelijk antisemiet worden gestigmatiseerd.
Zijn geschrift "Das Judentum in der Musik" van 1850 noemt Barenboim "één van de allerergste antisemitische pamfletten van alle tijden". Ja, dankuwel voor deze onzin. Wagnerbashers zullen er hun voordeel wel mee doen en wie hoeft niemand nog kennis te nemen van het inhoudelijke van deze tekst. Ik keur hem niet goed maar hij is behoorlijk onschuldig in het licht van wat nog zou volgen in de laatste decennia van de 19e eeuw.
Behoorlijk chaotisch in de bovenkamer is Barenboim wanneer hij zegt : "Hitler beschouwde hem als zijn profeet. Maar zo erg als die tekst ook is, Wagner is niet verantwoordelijk voor wat Hitler ermee deed." Als Wagner Hitlers profeet was dan is hij moreel schuldig. Punt. Een beetje consequent blijven, maestro!
Barenboim heeft een punt wanneer hij stelt dat Israel de herinnering aan de Holocaust politiseert : "Sinds de Zesdaagse Oorlog (1967) leggen Israëlische politici altijd weer een band tussen het Europese antisemitisme en de weigering van de Palestijnen om de oprichting van de staat Israël te aanvaarden. Dat is absurd. De Palestijnen waren niet antisemitisch, ze hadden het er gewoon moeilijk mee dat ze uit hun land werden gezet. Het Europese antisemitisme gaat veel verder terug dan de verdeling van Palestina en de oprichting van de staat Israël in 1948. Het gaat zelfs verder terug dan de Holocaust zelf - denk aan de pogroms in Rusland en Oekraïne of aan de zaak-Dreyfus in Frankrijk. Of aan de antisemiet Wagner. Er is geen enkele band tussen de Palestijnse kwestie en het Europese antisemitisme, behalve dat nu van de Palestijnen wordt verwacht dat ze voor die historische zonden boeten. Wagner stierf in 1883. Er zijn Israël waarschijnlijk mensen die geloven dat hij in 1942 in Berlijn leefde, aan de zijde van zijn vriend Hitler."
Anders uitgedrukt: zonder Palestjnse kwestie, geen exploitatie van de Holocaust en bijgevolg geen boycot van Wagner. En zo kan het dat Duitse onderzeeduikboten welkom zijn maar Wagners muziek niet.
Wij hadden Barenboim niet nodig om ons daar aan te herinneren. Dat deed Norman Finkelstein al in 2000 met zijn boekje "De Holocaust industrie " waarin hij Elie Wiesel e.a. verweet de herinnering aan de Holocaust te exploiteren als een ideologisch wapen. Zo kan de staat Israel, een niet te onderschatten militaire macht, met een niet onbesproken staat van dienst op het vlak van mensenrechten, zichzelf blijvend in de slachtofferrol wentelen en zich verzekerend weten van immuniteit voor kritiek.
Wist u dat in Israël schoonheidswedstrijden worden gehouden voor Holocaust overlevenden?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten