zondag 3 juni 2012

Stephen Fry on Wagner op Nederlandse TV


Zet uw digiboxen en recorders aan, want :

Vandaag 3 juni om 13u en 
morgen 4 juni om 23u55  op de Nederlandse televisie (NTR) : 

Stephen Fry on Wagner !


"Stephen Fry on Wagner.

De Engelse acteur Stephen Fry onderzoekt zijn passie voor een van de controversieelste componisten die er ooit zijn geweest. Kan hij de muziek van Richard Wagner waar hij zo van houdt, los zien van haar associatie met Hitler? Stephen Fry is een begenadigd verteller. Met zijn enthousiasme, maar soms ook kwetsbare opstelling, neemt hij de kijker mee in het leven en werk van dit muzikale genie. Verplichte kost voor iedereen die nog niet bekend was met Wagner, maar juist ook voor diegenen die al vertrouwd waren met zijn muziek. Stephen Fry houdt zielsveel van de (opera)muziek van Richard Wagner maar heeft door zijn Joodse achtergrond ook de nodige scepsis. Mede door het feit dat Wagner destijds een opstel geschreven heeft met de titel 'Jodendom in de muziek' (1850) en er in elk geschrift van Wagner anti-Joodse uitspraken zijn op te merken is Wagner op zijn minst controversieel te noemen. Hij is de componist die nog steeds geassocieerd wordt met het naziregime van Hitler. Stephen Fry gaat op zoek. En dat brengt hem naar het Festspielhaus in Bayreuth. Hij neemt een kijkje achter de schermen in dit theater waar hij de repetities ziet van o.a. Die Walküre. Hij spreekt kort met een nazaat van de componist. Hij bezoekt Wahnfried waar hij samen met pianist Stefan Mickisch de Steinwayvleugel van Wagner bespeelt. Hij spreekt met schrijvers die over Wagner geschreven hebben. Hij gaat naar de villa in Zürich waar de familie Wesendonck heeft gewoond en waar Wagner vaak logeerde. Wagner was een bewonderaar van (en ook misschien verliefd op) de dichteres Mathilde Wesendonck van wie hij een aantal gedichten op muziek heeft gezet. Fry spreekt ook met Valery Gergiev die de Ring in Sint Petersburg aan het voorbereiden was. En hij gaat naar de beladen plek in Neurenberg waar Hitler zijn militaire parades hield. Ook spreekt Fry met celliste Anita Lasker-Wallfisch, een overlevende uit kamp Auschwitz, die hem onomwonden van repliek dient. Stephen Fry is een begenadigd verteller, hij is tegelijkertijd open en enthousiast maar soms ook kwetsbaar en dat laat hij allemaal zien."


2 opmerkingen:

Stafen Hartmens zei

Leuk om zien hoe entoesiast Fry vertelt over zijn passie voor Wagner's muziek. Bij momenten is het boeiend en kleurrijk verteld, zoals een aantal biografische stukken, bv. de episode met Mathilde Wesendonk en de Tristan aan de piano.
Maar een serieuze "smet" op deze documentaire is het aan het woord laten van Joachim Köhler die nog eens zijn samenzwerings-theorie predikt.

Ik zag ook niet echt wat de werkelijke meerwaarde is van het gesprek tussen Fry en de celliste/kamp-overlevende.

Enfin, al bij al een mooie documentaire, met liefde gemaakt, maar de schijnbare wiedergutmachung tegenover Wagner komt er toch niet uit, integendeel.

Anoniem zei

Stephan Fry is een zeer grote bewonderaar van Richard Wagner. Tegelijkertijd heeft hij met zijn joodse achtergrond een bijzonder moeilijke relatie met de persoon Wagner, meer specifiek met diens antisemitische uitlatingen. Met name is voor Fry moeilijk om de rol van Wagner en zijn muziek in het Derde Rijk te kunnen verwerken. Ik bezit een origineel exemplaar van het boek Richard Wager, geschreven door Catulle Mendes, Parijs, 1886. Het exemplaar met de originele fotos van Mendes en Wagner komt uit de bibliotheek van een Cubaanse aristocratische familie van voor het Castro tijdperk. Het boek-de biographie is geschreven naar aanleiding van het overlijden van Wagner in 1883. De auteur, een bekende Franse schrijver, was eveneens een grote bewonderaar van Wagner en hij was joods. Hij heeft hem bijvoorbeeld een bezoek gebracht in Triebchen. Daarnaast haalt hij op bladzijde V een joodse bankier aan uit Pest, thans deel van Boedapest, Hongarije, aan waarmme hij heeft gelunched. Beide personen hebben grote bezwaren tegen de antisemitsche toonzetting van Wagner en zijn uitspraken en publicaties. Zij haten hem daarom hartstochtelijk. Anderzijds hebben zij grote bewondering voor de Duitse meester. De bankier, tevens musicus, heeft bijvoorbeeld een buste van Wagner in zijn bureau staan waarop hij zelf een koord en een gouden lauwerkrans heeft aangebracht. Mendes schrijft het volgende, wanneer hij zichzelf uit een eerdere publicatie datered van 1880 citeert. Il faut penser comme ce juif hongrois, il faut detester et admirer l´auteur de Lohengrin. J´ai ete son ami, je ne le suis plus, mais je demeure son apotre fervent, je me borne a ne pas lui tendre les mains qui l´ applaudissent. Ik vraag me af of meneer Fry van dit boek op de hoogte is. Indertijd hadden joodse mensen al moeite met Wagner zijn uitlatingen, hoewel ze hem anderzijds als musicus adoreerden. Daarnaast realiseer ik me goed dat Mendes, de Hongaarse bankier en Wagner de periode van het regime van Hitler niet hebben meegemaakt. Desalniettemin zou het voor Stephen Fry van interesse kunnen zij hoe zij met het probleem zijn omgegaan. Aannemende dat hij als Wagner bewonderaar geen exemplaar van het boek heeft.