maandag 19 april 2021

Kirill Serebrennikov met Parsifal in Wenen (1) (****½)

Jonas Kaufmann als Parsifal © Wiener Staatsoper/Michael Pöhn

Beknopte recensie van Bert Leyns van de Parsifal relay van gisteren.

Ik heb een schitterende Parsifal gezien en vooral gehoord. Wellicht de mooiste Parsifal van de laatste jaren, althans wat mij betreft. We kennen Kaufmann van de Girard-versie van 2013. Ik moet zeggen, ik vind zijn stem nu zelfs nog beter. Maar wat een Amfortas heeft Tézier neergezet ! Dat is absoluut grote klasse, een bariton met zo’n volume, zo’n kleur. Hij doet mij soms denken aan Bastianini, en heeft ook die donkerte van een Hans Hotter. Ik denk dat hij op weg is naar een nog veel grotere Wotan, Holländer, ja misschien zelfs Sachs à la Ferdinand Frantz. En dan is er de sublieme Kundry van Garanca. De enige die ik nog altijd verkies boven haar is Christa Ludwig, maar dan enkel omwille van de donkerder, warmere kleur van stem. Maar Garanca is een schitterende mezzo én bovendien een grote actrice ! Georg Zeppenfeld is een aanminnelijke Gurnemanz, volkser dan de aristocratische Gurnamanz van René Pape. De rest van de cast was prima. Vandaar de globale beoordeling : een schitterende uitvoering.

Over het concept valt te discuteren. Ik kan zeker begrip en appreciatie opbrengen voor Serebrennikovs visie, maar ik vind niet dat alles altijd een politiek correcte of bijwijlen incorrecte duiding moet krijgen. Het concept van de gevangenis, daar is niets mis mee, maar er wordt m.i. teveel nadruk gelegd op Serebrennikovs persoonlijke situatie. Veel van de geprojecteerde beelden bevatten immers Russische teksten. Waarom dan de cipiers in Amerikaanse uniformen steken en met Amerikaanse politieknuppels laten zwaaien? En waarom wonen in het derde bedrijf de ex-gedetineerden (“Graalridders” ?) nog steeds in de gebouwen van de gewezen gevangenis en wordt dat bestempeld als het “Heilige Gebied”?

Rare situatie ook in het eerste bedrijf, wanneer de cipiers bezig zijn de post en de pakjes van de gedetineerden te openen en uit een van die pakjes een kelk tevoorschijn komt.

Het concept om de jonge Parsifal (een acteur) samen met de oudere Parsifal (Kaufmann) op scene te laten evolueren, vind ik best, maar waarom moet aan het slot de jonge Parsifal opnieuw opduiken om dan samen met Kundry te vertrekken? Wil de regisseur op die manier de dood van Kundry symboliseren? Een andere uitleg kan ik niet vinden.

Misschien het meest verrassend nog is het tweede bedrijf waar Kundry Klingsor doodschiet.

Ik heb het al gezegd, ik heb niets tegen actualisering van opera’s, maar ik heb wel moeite met regievoeringen waarin men de inhoud aanpast, zodat beeld en tekst uit elkaar getrokken worden. Parsifal is geconcipieerd als een religieus-mythisch drama en daarin speelt de graalscene een rol, duidelijk ondersteund door de muziek. Dàt aspect heb ik wel gemist. En zo zijn er nog wel enkele minder belangrijke details.

Het concept is sterk en duidelijk het werk van een verstandige regisseur die vooral het medium film beheerst. Ik vind dat er twee versies in zitten die voor de toekomst zouden moeten worden vastgelegd, nl. een DVD-versie, omdat - net zoals die van de MET - het absoluut waard is om als theaterwerk te worden bewaard, én een CD-versie, omdat die dan nauw aansluit bij een klassieke muzikale uitvoering, en wat mij betreft gerust naast de versies van Barenboim en von Karajan mag staan. Zelf zou ik zowel de DVD als de CD-versies willen hebben !

Geen opmerkingen: