Van J. Vereertbrugge ontving ik volgende recensie:
Zondag was ik in de Munt voor de Parsifal van Castellucci, waar ik erg naar uitkeek : de reportages van Cobra, de blog van Andrew Richards, de video's van de repetities : ze hadden me heel erg nieuwsgierig gemaakt.
En mijn huiswerk gemaakt natuurlijk : De DVD van Nagano/Lehnhoff verschillende malen bekeken. (schitterend !)
De nieuwe CD-opname van Gergiev beluisterd.
De concertante uitvoering van Jaap Van Zweden op youtube gezien :( erg genietbaar met een a-typische Klaus Florian Vogt als Parsifal en een Van Zweden die alles geeft en een Gurnemanz die zo vertellend zingt dat je sprakeloos mee volgt)
Als voorbereiding had ik zelfs het boek 'a companion to Wagner's Parsifal' ter hand genomen.
En het libretto gelezen, herlezen en er niet mee klaar zijn ...
En na het bekijken van de productie van Castellucci moet ik zeggen dat er gemengde en verwarde gevoelens naar boven zijn gekomen.
(Het feit dat ik een slechte zitplaats had, waar ik desondanks toch 70 euro voor neertelde, stemde me al niet vrolijk.)
Een aantal beelden en regie-vondsen van Castellucci konden me zeker bekoren en waren soms zelfs ronduit imponerend. Maar klopte het ganse plaatje wel ?
Vooraf had Castellucci gezegd dat hij van nul wilde beginnen, alles vergeten wat hij al wist over het stuk. Ook wist hij van het begin dat hij het stuk in een metafysich niveau wilde plaatsen, vrij van christelijke,religieuze symbolen.
Eerste acte : deze kon me maar matig boeien, omdat er zeker in het begin nauwelijk iets zichtbaar was in het mooie, naturalistische bos. Dit maakte het moeilijker om je met de personages te identificeren. Er waren wel momenten waarbij op een ietwat bevreemdende manier een zekere mate van acteurs-regie gebruikt werd : Bv. het vastbinden van Kundry of de eerste Amfortas-Klage. (trouwens een sterke rolbezetting)
De graal-ceremonie had enkele sterke momenten : een zwarte vlek op de borst (wonde) van Amfortas breidt uit en wordt een soort van groot "zwart gat".
De vibrerende lichtpuntjes op het bos waren erg sprookjes-achtig.
Het zogenaamde hoogtepunt van de graal-ceremonie - hier uitgebeeld met een wit doek waarop een comma stond, belicht met een stralend lich - viel dan weer wat tegen.
De tweede acte wordt algemeen gezien als zeer sterk en voor sommigen nu al een hoogtepunt.
Woorden als "hallucinant" worden gebruikt om de speciale sfeer te beschrijven, die sterk bepaald wordt door het flinterdunne witte doek dat voor de ganse scene hangt, wat samen met een bleke verlichting en een kale ruimte met witte muren voor iets ireeëls en koud zorgt.
De schokkende beelden van Klingsor die in zijn verdorven rijk het vrouwelijke heeft geperverteerd tot een voorwerp wat je kan gebruiken/misbruiken. Dit werd krachtig in beeld gezet in de bondage-scenes, nu al berucht in hun brutaliteit.
In deze acte kan je meer mee in de personages gaan : een sterke Kundry met slang. Een Parsifal, dan weer bijna statisch de blik afgewend.
Een mooie opbouw met als hoogtepunt de ontdubbbeling van deze twee personages op een video tijdens de verleidings-scène en kus.
De derde acte : weer gemengde gevoelens.
De mensen-massa met zijn 170 figuranten was op zich een potentieel knap gebaar. Wanneer ze in beweging komen met de lopende band (die trouwens net iets te veel lawaai maakt) verwacht je veel. De sterrenhemel blaast het tafereel op tot haast kosmische proporties : de mensheid op weg naar waar ? Maar als deze mensenzee na een half uur nog steeds op die band blijft lopen en er nauwelijks iets gebeurd is, dan zakt het toch wat in elkaar. De laatste Amfortas-Klage was weer even een krachtig moment.
Zeker het idyllische van de "Karfreitags-musik" kwam niet goed tot zijn recht : Deze muziek vraagt toch om iets meer.
Ook kon ik niet goed volgen welk lot Kundry nu juist beschoren was. (Altijd een interessante vraag, ;-)
De voorstelling eindigt niet echt in een apotheose of oplossing, maar in een sombere confrontatie met 's mens eenzame conditie. Op zich kan dit tellen, maar het staat dit niet ver van Wagners bedoelingen ?
Geen klachten over de muzikale prestaties van orkest, zangers, koor.
Grote vragen blijven echter :
* waar was de "compassion", het "mittleid" wat Parsifal ontwikkelt in zijn weg naag zelf-ontdekking ? Dit is toch een van de hoofd-thema's van deze grootse opera en in de wat kille regie van Castellucci kwam dit te weinig aan bod voor mij.
* Wat bleef er over van de boodschap dat een gemeenschap (in verval) vernieuwt wordt door de komst van de reine dwaas. (De oplossing die Lehnhoff op het einde van zijn Parsifal geeft, bevredigt me veel meer)
Bij Castellucci een eerder deprimerende boodschap, erg geabstraheerd. In de media wordt zijn kijk "humanistisch" genoemd, maar ze mist voor mij een fundamentele warmte.
Het glorieuze, transcendente van Wagners slotmuziek valt toch wel in een bad van kilte, hoor.
Mijn verwachting van deze opera - mijn hart en ziel te herbronnen/vullen met deze straffe muziek en theater - werd zeker niet helemaal ingelost. Toch vindt iemand als Johan Thielemans dit blijkbaar de max ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten