dinsdag 2 oktober 2012

Die Meistersinger von Nürnberg (Blu ray / Dvd)

Glyndebourne barstte bijna uit zijn voegen toen het vorig jaar deze Meistersinger binnen zijn muren ontving. Met 80 manschappen in de orkestbak en even zoveel deelnemers in het koor was dit de grootste onderneming uit de geschiedenis van het festival. Daarmee ging posthuum een lang gekoesterde droom in vervulling van John Christie, de bezieler en oprichter van het festival. Kleine anekdote hierbij: het was John Christie himself die de rol van Beckmesser voor zijn rekening nam toen het festival op 3 juni 1928 van start ging met de eerste scène van het derde bedrijf van Die Meistersinger. Rest de vraag: wat staat het wonderfabriekje van Sussex nu nog in de weg om zich te meten met Der Ring des Nibelungen? Een bloedmooie Ring in Glyndebourne, ver weg van de ziekelijke fantasie van geflipte regisseurs, met Bryn Terfel als Wotan en Nina Stemme als Brünnhilde, dat zou nog eens iets zijn om naar uit te kijken!

De live-transmissie van deze productie in de cinema besprak ik reeds in Leidmotief 2011/2. Daarin had ik het over de zeer gedifferentieerde acteursregie, de ontwapenende hondenblik van Marcus Jentzsch, de efficiënte maar wat schrille Eva van Anna Gabler, de onberispelijke Beckmesser van Johannes Martin Kränzle, de atletische David van Topi Lehtipuu, het geweldige debuut van Gerald Finley als Hans Sachs. Kortom, hier was het resultaat te zien van een team effort om voor op de knieën te gaan. Eat your heart out, Bayreuth! Ik maakte toen ook enig voorbehoud voor de gereserveerdheid van het orkest tijdens de prelude maar daarvan is in de geluidsmix van deze dvd absoluut niets te merken. Het enige minpuntje reserveer ik voor Alistair Miles. De camera is genadeloos voor zijn onverzorgd gebit. Bovendien tracht hij middels een krampachtige gestiek zijn gebrek aan natuurlijke autoriteit te overspelen. Een ander minpuntje zou kunnen zijn dat Marco Jentzsch manifest een maatje te klein is voor de heldentenorale delen van zijn partij. Het gekke is dat in een productie die zoveel geweldigs te bieden heeft dit eerder een detail lijkt.

Deze opname is ook weer zo'n mooi voorbeeld van hoe een productie er vaak beter uitziet op het scherm als in de zaal. Door de bijzonder fraaie close-ups en het uitstekende camerawerk van François Roussillon wint de voorstelling immers aan optische aantrekkelijkheid. Bloedmooi zijn de door Paule Constable perfect uitgelichte scènebeelden in Sachs' Biedermeier atelier in het derde bedrijf. Even fraai is het gotische gewelf van Vicki Mortimer dat als een rode draad elke scène overspant.

In het bijgevoegde interview verklaart McVicar : "Die Meistersinger is an opera with historical and philosophical baggage that has to be dealt with and you have to look at it in an adult way and not deny the nationalistic overtones and antisemitic undertones." Van dat laatste valt in eerste instantie niets te merken. Het is duidelijk dat het hele team alles in het werk heeft gesteld om een positief kunstwerk met een diepe humanistische boodschap op het toneel te zetten. Het was dan ook een erg slimme zet om Beckmesser de looks te geven van Giacomo Meyerbeer. Zelden was Wagners kritiek op het wezen van joodse artistieke impotentie zo aanschouwelijk als hier. Tegelijkertijd laat McVicar Beckmesser niet opdraven als een joodse karikatuur maar als de potsierlijke huwelijkskandidaat die hij is zodat hij in de finale ook echt ons medelijden weet op te wekken en Sachs, een man begenadigd met een geweldig EQ, bijna tot schaamte drijft voor de pijnlijke grap die hij met hem heeft uitgehaald. Meesterlijk gewoon!

Hans Sachs is de ruggegraat van elke opvoering van Die Meistersinger. Van Gerald Finley geloof je het wanneer hij zingt "Was duftet doch der Flieder". Alle nuances van de tekst laat hij aan bod komen, het rubato van zijn voordracht legt getuigenis af van echte persoonlijkheid. Nochtans beschikt hij als bariton niet over de ideale uitrusting. Vergelijk hem met José Van Dam die met Sachs toch een respectabele carrière wist uit te bouwen. Finley overklast Van Dam in elk opzicht, zowel interpretatief als vocaaltechnisch. Welke Sachs heeft ooit zo "geliebäugeld" met Evchen en vervolgens zo geleden aan zijn verzaking aan de jongere vrouw? Niettegenstaande Finley de partij te lijf gaat met een krachtige baritonale resonantie en moeiteloos een 10 voor interpretatie binnenrijft, zullen velen wellicht een basbariton prefereren. Het is daarom des te jammer dat John Tomlinsons Sachs nooit werd ingeblikt in de Graham Vick-productie met Haitink. De Sachs van Terfel hebben we nog te goed.

[Naar Amazon UK : Blu Ray versie]
[Naar Amazon UK : DVD-versie]

Geen opmerkingen: