zondag 7 maart 2021

Francesca Zambello met Das Rheingold in San Francisco (****)

De Rijndochters © Corey Weaver

GOLDRUSH IN BAYREUTH-AT-THE BAY

Vertelt Francesca Zambello de Ring vanuit een Amerikaanse, zelfs Californische insteek? Heeft ze het stuk bedoeld als parabel van een milieucatastrofe en krijgt het stuk ook een feministische toets? "It suggests the power of female leaders to heal the scars of destruction", zegt ze in het programmaboek. Dat alles zal nog moeten blijken want in deze Rheingold, die ze zeer tekstgetrouw aflevert, is daar voorlopig nog weinig van te merken. Wat wel meteen duidelijk is, is dat ze alles vertelt met een grote helderheid en een grote dramatische coherentie. Kortom, dit zou de ideale instapproductie voor Ring-neofieten kunnen zijn. Voorspelbaar ja, maar als voorspelbaarheid leidt tot een kijk- en luisterervaring die geen seconde verveelt, dan heeft het hele team toch wel iets opmerkelijks gepresteerd, niet ? Je ziet hier zelfs geen wijdse conventionele operagebaren. Die kon je vorige week wél zien in het theater van de postmoderne woke-regisseur Lotte de Beer. Om maar te zeggen, Zambello doet het allemaal eenvoudig en vanzelfsprekend lijken en is dat niet het beste bewijs dat ze uitstekend handwerk heeft afgeleverd?

Op de ouverture kleeft Zambello een wonderland van ijskristallen op de videowand. Het water van de Rijn – of is het de Sacramento? – verkeert hier nog in zijn puurste staat. Alle tussenspelen zullen door kosmische natuurbeelden naadloos worden opgevangen en inspelen op de "mood" van de partituur.

Nevel alom in de aanvangsscène. Het is in wolken van koolzuursneeuw dat Alberich, in werkmans-overall, zich laat verleiden door de ingesnoerde tailles van de in Belle Epoque jurken geprangde Rijndochters. Vocaal vullen Stacey Tappan, Lauren McNeese en Renée Tatum dat voortreffelijk in. Scenograaf Michael Yeargan brengt ons vervolgens naar een belvedère terras in het hooggebergte. De popperige Freia heeft geen wonderbra nodig om het libido van Fasolt aan te vuren. Julie Adams zingt haar voortreffelijk en gunt Fasolt bovendien verlangende blikken bij het afscheid. De Reuzen, moeizaam stappend op cothurnen en grijpend met cybernetische vingers, zijn redelijk grappig, vooral door Fafners gestiek die een zekere mentale achterstand verraadt. Wotan, met rijlaarzen en adellijke blazer, completeert zijn goddelijke outfit met de speer op kritische momenten.
Falk Struckmann als Alberich © Corey Weaver

De Nibelheimse hel dompelt de scène in Luciferiaans rood met Alberich als de brutale mijneigenaar. Het koor en de figuranten zijn deels verticaal opgesteld. Falk Struckmann beheerst de scène en dat is wat mij betreft een grote verrassing want van Struckmann had ik de laatste jaren weinig meer gezien dan saaie voordrachten van een uitgebluste vertolker. Hier is hij de karaktervolle anti-Wotan, verzot op zijn rol als heerser over het Nibelheimse slavenleger. Hij articuleert met grote welsprekendheid, legt alle nodige dramatisch accenten en maakt vooral duidelijk waarom het de heerlijkste rol is om te doen in Das Rheingold. “Bin ich nun frei” heeft referentiestatus naast die van Gustav Neidlinger en Franz Mazura.

Donner creëert bliksemschichten door zijn hamer in de lucht te tillen. Brian Mulligan, een luxe-bezetting, zingt daarbij een erg mooi “Heda-Hedo”. Tijdens de finale weeklacht van de aan lager wal geraakte Rijndochters steekt Loge het contract met de Reuzen in brand met een aansteker terwijl de godenfamilie zich een weg baant langs de loopplank naar een onzichtbare oceaanstomer.

Stefan Margita maakt een fantastische beurt als Loge, Wotan’s fixer, één van de beste vertolkingen die ik in deze partij ooit gehoord heb. Het is ook de meest gave prestatie van de avond. De passage waarin hij de verzwakking van de goden bekommentarieert nadat Freia, meegesleurd door de Reuzen, de fruitschaal met appels heeft meegenomen, is ontroerend mooi.

Is Greer Grimsley de zwakste schakel in deze Ring? Dat zal volgende week in Die Walküre duidelijk worden tenzij hij merkelijk beter presteert dan 2 jaar geleden in de Lepage-Ring aan de Met. Het timbre is vaak onaangenaam, gekleurd door nasale klanken. Wat toen vooral ontbrak was muzikale intelligentie.

Jamie Barton toont weinig stem in de mezza voce gedeelten. De furie van het Walküre-duet zal ongetwijfeld beter passen bij haar vocale mogelijkheden. Ronita Miller zingt Erda’s tussenkomst als een indrukwekkende Mama Africa.

De klank is niet optimaal. Sommige mannelijke zangers (Wotan, Alberich) klinken bij momenten onaangenaam hard en ruw.

Nog te bekijken tot morgen maandag 09.00. Die Walküre : 13-14 maart
Brian Mulligan (Donner), Brandon Jovanovich (Froh),
Julie Adams (Freia), Jamie Barton (Fricka) © Corey Weaver

Geen opmerkingen: