zondag 30 januari 2011

Afscheid van Jean-Pierre Rondas

De inkt van Tom Lanoye’s interview in De Morgen was nog niet goed droog of er stond reeds een protestactie op stapel in de KVS, die warme haven waar cultureel links zich al vele jaren lijkt thuis te voelen. “Niet in onze naam”, zo stonden de deelnemers hun morele superioriteit uit te roepen. En “Solidariteit maakt een cultuur groot”, was die andere grote slogan. Als dat zo is, dan heeft de Franstalige cultuur in België de afgelopen 180 jaar wel een bijzonder slecht figuur geslagen, denk je dan. Maar zoals we weten: voor Amadezen is geen enkele hersenkronkel te gek. Dit was immers een apolitieke bijeenkomst, toch ?

Alain Platel is als choreograaf één van onze grootste talenten. Nooit zal ik één van zijn voorstellingen missen. Hij mag gerust zijn, dat zal zo blijven. Maar in de KVS stond hij te citeren uit Rob Riemens boekje “De eeuwige terugkeer van het fascisme” : “Het enige tegengif voor de bacterie die fascisme heet, is het oppikken van waarden zoals, liefde, vriendschap en solidariteit”. Dat zal wel niemand tegenspreken maar waarom richt hij zijn pijlen op Vlaanderen als hij die woorden uitspreekt?

Dichter Stefan Hertmans was ook van de partij. Enkele dagen voordien had hij op Klara al beschreven hoe hij vond dat zich in Vlaanderen stilaan een pre-fascistisch klimaat aan het installeren is : “Ik voel mij vooral machteloos wanneer ik kijk naar de reacties van La Flandre Profonde, om het zo maar eens te zeggen, op alle websites van alle media: van De Morgen, van De Standaard, van Zita, Telenet, noem maar op... het is allemaal hatelijk. Van zodra iemand probeert te nuanceren... "ja die idioten van Walen zullen weer dat..." Het is zo racistisch geworden. En blijkbaar is dat algemeen aanvaard, dat men dat doet, dat men zo infantiel egocentrisch redeneert. Dat wordt voor stoerheid versleten. Ik vind dat heel zorgwekkend. (...) Het is ook fundamentalistisch. Het is totalitair. Je ziet het ook: ze verdragen geen reacties, ze verdragen geen compromissen, ze verdragen geen antwoord. Het moet om hun eigen kleine zinnetje gaan. Dat is geen politiek, dat is barbarij voor mij.”

En zie, daar verschijnt het onuitroeibare “argumentum ad nazeum” weer in al zijn glorie. Breng uw tegenstander in verband met nazi-Duitsland en je slaat 2 vliegen in één klap: de discussie valt in een zwart gat en je komt eruit als moreel superieur. Het is een beproefde tactiek die wij zeer goed herkennen omdat ze altijd weer opnieuw wordt uitgespeeld door linkse tegenstanders van Wagner.

Heeft Stephan Hertmans een punt? Is er in het gespannen communautaire klimaat sprake van verzuring tussen Noord en Zuid? Vanzelfsprekend. Hoe kan het ook anders. De vraag is :wie is daarvan de schuld? Naar mijn gevoel is dat Franstalig België en nog geen klein beetje. Immers, met welk recht meent de Franstalige gemeenschap de laatste fase van de Vlaamse emancipatie te mogen afblokken? Nee, zegt links, het is allemaal de fout van die naargeestige, vendelzwaaiende Vlaams-nationalisten! Dankzij links schiet Vlaanderen zich in de voet. Bravo!

Ik moet toch niet telkens in herinnering brengen dat het België van 1830 een constructie was, opgezet door Franstaligen voor Franstaligen? Ik moet er toch niet aan herinneren dat Vlaanderen al zijn verworvenheden heeft moeten afdwingen, al bijna 200 jaar lang? Hoeveel Vlamingen weten dat het 100 jaar heeft geduurd voor dat de Vlaming onderwijs kon genieten in zijn eigen taal? Honderd jaar alsjeblieft! Politiek Vlaanderen heeft vandaag slechts één agendapunt : het wegwerken van een democratisch deficit. Welke Vlaming kan daar nu tegen zijn?

Vlaams-nationalisme heeft meerdere gezichten. Heeft links misschien nog nooit gehoord van de Gravensteengroep ?
Zijn dat die culturele navelstaarders die met hun infantiele egocentrische redeneringen een pre-fascistisch klimaat scheppen in Vlaanderen?

Beste Stefan, als je Vlaams-nationalisme gelijkschakelt met het rapalje dat je wel eens aantreft in de rangen van het Vlaams Belang, dan ben je net zo ongenuanceerd bezig als diegenen die je zegt te bestrijden. Geen goed woord, wat mij betreft, voor ongenuanceerde haatmail die je vindt op forums e.d. maar denk je soms dat alle Amadezen mentaal zijn uitgerust met de gave van het nuanceren ? Overigens meen ik mij te herinneren dat het opperhoofd van de N-VA met de regelmaat van een klok in de Franstalige pers beledigd wordt, tot in de editorialen van Le Soir toe. Niet bepaald bevorderlijk voor een afbouw van de verzuring tussen Noord en Zuid, dunkt mij.

De inzet van de politiek die de Gravensteengroep voorstaat is klaar en duidelijk: 1. de eerbiediging van de culturele en politieke eigenheid van de Vlaamse Gemeenschap; 2. een wettelijk afgebakend Vlaams territorium zoals van eender welk ander land in de wereld; en 3. als middel daartoe, een staatshervorming die de structuren van deze staat confederaal maakt. Dit is een helder democratisch perspectief. Blijft men het negeren, dan zal op termijn niet alleen BHV, maar de hele staat gesplitst worden.

Dat je zulk uitgangspunten als Vlaming niet ernstig in overweging zou kunnen nemen, dat is iets waar mijn verstand niet bij kan.

Eén van de auteurs van die Gravensteenmanifesten is Jean-Pierre Rondas. Tijdens de begindagen van het Vlaams Wagner Genootschap, anno 1997, leerde hij ons denkers kennen als Roger Scruton, Bernard Williams, Rüdiger Safranski . Later sloeg hij ons met verbazing door zijn verhelderende blik op de communautaire uitputtingsslag. Een legertje academici waaronder historici, juristen, economen liet hij in “Rondas” opdraven om het Vlaamse project te duiden. Aan het einde van elke uitzending was ik telkens meer Vlaams-nationalist als ervoor. Zoals ik vroeger al eens heb gezegd: ik kan geen onrechtvaardigheid verdragen. Twee weken geleden nam hij afscheid van het programma dat 30 jaar zijn naam had gedragen.

In De Morgen ("De Morgen onthult wat anderen willen verbergen!") werd dat gefêteerd met een interview . Hieruit licht ik de volgende passages:

“Ook in de cultuurwereld bestaat een pseudoprogressieve eenheidsmening. Tom Lanoye vorig weekend in De Morgen, de kunstenaars die zich in de KVS verzetten tegen de regeringsonderhandelingen… ik noem dat Noord-Belgen. België is voor hen een soort ideële, apoltieke, van harmonie doordesemde gemeenschap. De neutrale ruis over de betoging om een regering te eisen is toch pure apolitiek? Er wordt gemanifesteerd tegen de lengte van de onderhandelingen. De indruk wordt gewekt dat de politici ofwel te dom zijn om die consensus te vinden ofwel te halsstarrig en nog liever de welvaart van de mensen moedwillig bedreigen. ‘Ze kunnen het niet’. Wel, ik stel voor dat die manifestanten eens proberen hun zo vanzelfsprekende harmonievoorstellen voor te leggen op de onderhandelingstafel. Ik vrees dat ze hun naïeve hoop op een snelle wedergeboorte van het Nieuwe België snel zullen verliezen.”

“De consensusdemocratie is bijna een morele imperatief geworden : je moet overeenkomen. Op een zeldzame uitzondering na werkt politiek zo niet. Politiek is meningsverschil, compromissen zijn een dekmantel voor een machtsstrijd die hoe dan ook in de een of de andere richting is gekanteld. Helemaal te gek voor woorden vind ik dat het uitgerekend Amadezen zoals Dirk Tuypens zijn die nu vanaf het podium van de KVS tot harmonie oproepen. Niks tegen Amadezen – ze runnen hier de beste boekhandel van de stad- maar inzake harmonieus samenleven zijn zij nu eenmaal niet de meest geloofwaardige woordvoerders. En al die belgicistische liberalen lopen daar blind achteraan. Denken die nog voor zichzelf, vraag je je af. Dan krijg je Mathias De Clercq of Dirk Verhofstadt met een discours dat zogezegd antinationalistisch is, maar feitelijk het PVDA-standpunt vertolkt.”

“Bart de Wever is in zijn hoofd klaar om een compromis te sluiten. Zijn verduidelijkingsnota was daar toch een mooi bewijs van. Dat was niet het NVA-programma dat hij daar oplijstte. Maar als je dan door de tegenpartij ronduit gekleineerd wordt, begrijp ik dat je even aan de kant gaat staan. Dat is het gevolg van de eigenaardige dwangsituatie van een schijndemocratie. Alle Vlaamse partijen hebben de Vlaamse resoluties getekend, en bevestigd in de Octopusnota, waar iedereen het min of meer over eens is. Je krijgt dat maar niet verkocht aan de andere kant. Ze hoeven zich daar ook niks van aan te trekken omdat de democratie hier is uitgeschakeld.”

“Zullen we een federale kieskring instellen om het democratisch deficit weg te werken? Subiet, wat mij betreft! Maar dan wel een échte en geen getrukeerde, waar de zetels al op voorhand verdeeld zijn. Dan zouden wij kunnen zeggen: we kennen geen Vlamingen, Walen en Brusselaars meer, we kennen alleen Belgen. Goed plan, maar dan moet de grendelgrondwet wegvallen. Dan zijn we altijd en overal Belgen, die bij meerderheid beslissen. Bestaat de meerderheid uit Vlamingen? Jammer dan. Dat is de kwestie natuurlijk: die grendels en alarmbellen zijn niet uitgevonden uit vrees voor een Franstalige secessie , maar uit vrees voor de demografie en voor de democratie die voortvloeit uit de demografie.”

“De principes die een federale staat gezond zouden kunnen maken, als er maar aan gehoorzaamd werd, uit rechtvaardigheid, kun je aan de Franstaligen niet verkopen. Voor mij gaat het om wederzijdsheid, transparantie en loyauteit. Wederzijdsheid betekent dat je niet aan een ander vraagt wat je zelf niet wil toegeven. Willen de Franstaligen faciliteiten voor de Vlamingen die in Waals-Brabant wonen? Ik dacht het niet. Als je zoiets nog maar zegt ben je al een separatist.”

“De laatste jaren heb ik ervoor gekozen om een staatshervorming in Vlaamse zin ter sprake te brengen. Je kunt toch geen burger zijn van dit land, in de media werken en zoiets belangrijks als de omvorming van een land doodzwijgen? Het was toch wel godgeklaagd dat ik de eerste was om Bart Maddens, Theo Peeters en –horresco referens- Matthias Storme te interviewen op de radio. Anders was dat niet gebeurd. Ik heb op mijn eentje het evenwicht op de hele VRT willen herstellen. C’est tout”

Zo hoort u het eens van een ander. Merci, Jean-Pierre. We zullen je missen…

dinsdag 18 januari 2011

Tom Lanoye en de volksverlakkerij van links



De beschadigingsoperatie van N-VA door progressief links begint zo langzamerhand op volle toeren te draaien. Afgelopen zaterdag gaf De Morgen een forum van 2 pagina’s aan Tom Lanoye, paus van de linkse kerk, om het opperhoofd van de N-VA genadeloos af te branden. “Quo usque tandem abutere, Bart De Wever, patientia nostra” , door De Morgen vrij vertaald als: “ Hoe lang nog, Bart De Wever gaat ge met onz’ kloten rammelen?”

Alsof de lopende onderhandelingen niet met twee worden gevoerd. Want van de tegenpartij is hier helemaal geen sprake. De zwarte piet is voor N-VA en alléén voor N-VA, terwijl de tegenpartij, die Vlaanderen zijn autonomie niet gunt, al 4 jaar lang elk akkoord blokkeert.

Laten we een kat een kat noemen. Aan de sociale zekerheid mag niet worden geraakt, zegt Franstalig België. Want dan is het uit met de solidariteit, een kernbegrip onder socialisten. Maar al minstens 190 jaar verwart Franstalig België het begrip solidariteit met eenrichtingsverkeer. Toen Wallonië zijn industriële hoogtepunt beleefde heeft het arme Vlaanderen geen cent te zien gekregen. Integendeel, altijd hebben de Vlamingen de rekening betaald in het federale België. Het is goed om dat te weten en wie daaraan twijfelt heeft de studie van prof. Juul Hannes niet gelezen. Enkele weken terug rekende Knack voor dat de transferts van Vlaanderen naar Wallonië 5.7 miljard euro bedragen (ik citeer uit het hoofd). Als Vlaanderen vandaag op zijn strepen staat dan is dat dus allerminst een illigitieme verzuchting. En ik heb het dan nog niet eens over de feitelijke onbestuurbaarheid van het federale België waar het 2 jaar duurt vooraleer men een akkoord bereikt over de kleur van nummerplaten. Hoe je het ook bekijkt, naast een taalkloof zijn er grondige ideologische verschillen tussen Noord en Zuid. Je moet dus al een volksverlakker van het zuiverste water zijn om tegen de volstrekt legitieme logica van N-VA te willen ingaan!

Ik ben Vlaamsnationalist omdat ik geen onrechtvaardigheid kan verdragen. Tom Lanoye zeker ook niet. Het lot van de arme Zuidafrikaan laat hem niet onberoerd maar het lijden van het eigen volk zal hem worst wezen.

Bijzonder irritant is de volgende passage in het interview. Lanoye: “Ik ben blij met de vertaling van Sprakeloos, al was het maar omdat de zogezegd niet in onze cultuur geïnteresseerde Waalse pers er grote interviews voor uittrekt en ik dus daar ook eens mijn gedacht zal kunnen zeggen over de Nieuw-Vlaamse Elite.Vlamingen betekenen namelijk wel iets in de Franstalige wereld: de toneelstukken van Guy Cassiers hebben niet alleen in Avignon en Brussel, maar in heel Frankrijk gespeeld. Met Franse boventitels, gespeeld in het Nederlands. Toch zie je daar nooit eens flaminganten op de eerste rij zitten te glunderen.”

Wat een onzin! Als Vlaamsnationalist ervaar ik dat als een persoonlijke belediging want ik zit wél op de eerste rij te glunderen.

Lanoye refereert hier naar de “Triptiek van de Macht” dat de rechtstreekse aanleiding was voor Stéphane Lissner om Guy Cassiers te boeken als regisseur van De Ring in de Scala. Is de paranoia van Lanoye zo groot dat hij in elke Vlaamsnationalist nog steeds een culturele Neanderthaler vermoedt? Blijkbaar is het heimwee van de linkerzijde nog altijd bijzonder groot naar de tijd toen elk Vlaamsnationalisme gemakshalve gelijkgesteld kon worden met het autisme van de Vlaams Blokker, dat specimen van de menselijke soort dat, uitgerust met hersenen ter grootte van een erwt en het kunstgevoel van een kleuter, nogal gemakkelijk aan de schandpaal kon worden genageld. Veruit de meeste Belgen die in de kunstwereld iets te betekenen hebben in het buitenland zijn Vlaming. Zijn wij daar trots op? Nou, reken maar ! Alleen Tom Lanoye weet het niet !

Lanoye suggereert verder dat door het op zichzelf terugplooien van Vlaanderen een culturele verarming zal ontstaan. Precies het tegenoverstelde is waar. Een koppel dat zich zich in een (v)echtscheidingssituatie bevindt kan de weg naar mekaar pas terugvinden als de scheiding een feit is en de praktische zaken geregeld zijn. Eerst onze autonomie, pas dan is de weg vrij voor een cultureel akkoord tussen Noord en Zuid.

Van één ding kan je zeker zijn : Lanoye zal met zulke praatjes in Wallonië een warm onthaal krijgen, net zoals elke nestbevuilende Vlaming welkom is in het Zuiden. Snapt hij niet dat de aandacht die hij krijgt in Le Soir een politiek manoeuver is?

Lanoye mocht dat gisterenavond nog eens komen uitleggen in “Reyers Laat” tegenover Siegfried Bracke maar maakte geen al te beste beurt. Hij liet ook weten dat hij werkt aan een theatertekst over Jeanne d’Arc voor het Festival van Avignon, die daar in het Nederlands te horen zal zijn met Franse boventitels. Mijnheer Lanoye, beste Tom, doe alsjeblieft zo verder en verdedig Vlaanderen en zijn taal op de internationale podia met het onmiskenbare talent waarover u beschikt want daarin toont u zich allerminst een volksverlakker maar laat de politiek over aan diegenen die daar het talent voor hebben.

Jean-Pierre Rondas, die zondag voor het laatst zijn programma Rondas afserveerde had zaterdag een interview met De Wever. Dat interview werd nergens aangekondigd op Klara en is daar ook nergens terug te vinden. Als Klara dat interview doodzwijgt en Tom Lanoye zich laat misbruiken door de Franstalige pers dan hoef ik mij ook niet te generen om dat interview hier op deze blog te plaatsen :

Bart De Wever in gesprek met Jean-Pierre Rondas

Doe mij een plezier, luister ernaar en trek dan uw conclusies voor het geval dat u morgen weer in het kieshokje staat.

Eén van de niet-latijnse citaten van Bart De Wever luidt als volgt: “Gelukkig is de linkerzijde gespecialiseerd in het onbedoeld opwekken van sympathie voor wie ze viseren”. Quod erat demonstrandum.

donderdag 13 januari 2011

De zwarte magie van Wagner



Over het beeldentheater van Romeo Castellucci schreef Johan Thielemans ooit: "De beelden stralen een sterke emotionele kracht uit, zodat de toeschouwer, ook al begrijpt hij ze niet, toch diep geraakt wordt." Het theater van Castellucci zou je kunnen vergelijken met de films van David Lynch. En net zoals Lynch staat Castellucci niet te springen om zijn verwarrende beelden te ‘verklaren’ want dan valt het mysterie weg, vindt hij. Het irrationele wordt dan leeggezogen door de rationaliteit.

Niettemin werd hij bereid gevonden om zijn aanstaande Parsifalproductie in Brussel in De Morgen als volgt toe te lichten :

“In Parsifal gaat het om een man die totaal onbewust is van zijn lotsbestemming maar die de kracht heeft van de onschuld. Door die onbewustheid kan hij een opening maken in een gesloten, zieke, ingeslapen gemeenschap, die niet meer kan overgaan tot de daad. Daardoor ontstaat een ongelooflijke dynamiek van transformatie, niet alleen van Parsifal zelf maar van alles rondom hem. De paradox is dat alles wordt getransformeerd door de onthechting. De doorbraak is een niet-handeling, Parsifal doet in de loop van het stuk door zijn onthechting afstand van zijn oorspronkelijke zuiverheid. Dat is een bevlekking a contrario.”

“Ik ga in Parsifal niet de geschiedenis van Duitsland en van het racisme en het antisemitisme vertellen, dat is mij te stereotiep. Parsifal is veel rijker, er zijn veel diepere niveau’s in het stuk. Parsifal kan een gesloten gemeenschap openbreken en tot mensheid maken. Dat is volgens mij het belangrijkste wat daar nu over te vertellen valt. Het gaat er niet om een bepaalde groep te redden; de verlossing is voor iedereen of voor niemand. In onze tijd kun je je niet meer zelf redden.”

“Parsifal wordt vaak voorgesteld als de tweede Christus, de wederkomst die in de theologie parousie wordt genoemd. Maar daar heeft het volgens mij niets mee te maken. In mijn enscenering zul je geen enkel christelijk teken zien: geen graal, geen speer. De graal is voor mij een spanning, een leegte, de vorm van een gemis. Maar dat gemis is wel wat de mensheid samenhoudt. De opening die wordt gemaakt is die naar de oversteek; de transformatie houdt in dat je altijd beschikbaar bent voor die openheid. In die zin wordt het individu belangrijker dan de gemeenschap. Maar ik geef toe: het is een werk dat op zeer vele en ook gevaarlijke manieren geïnterpreteerd is geweest; en ja, er was een nazi-interpretatie. Maar die veelduidigheid is ook de rijkdom ervan.”

“Ik moet de traditie vergeten en helemaal openstaan. Ik moet proberen te begrijpen welke de energielijnen zijn in het stuk. Een voorbeeld: het bloed in deze opera is niet het bloed van Christus of dat van het ras maar dat van de vrouw, het menstruatiebloed. Van daaruit ben ik de vrouw, of juister het vrouwelijk geslacht, gaan beschouwen als een centrale kracht in het stuk. Dat geslacht staat zowel voor aantrekking als voor afstoting. Tegenover de vermeende zuiverheid is het de onzuiverheid, de bevlekking, het vergif dat medicijn wordt. Amfortas heeft zich bevlekt met Kundry; je kan dus zeggen dat het bloed dat uit hem vloeit, het bloed is van kundry, dat neerkomt op Amfortas en de homoseksuele – of moet ik zeggen vrouwvijandige- gemeenschap van de graalridders. Dat seksuele – let wel: niet erotische maar genitale!- aspect is fundamenteel. Het vrouwelijke geslacht is hier niet dat van de minnares maar dat van de moeder, van de geboorte, gezien als een poort.”

“In Bayreuth zie je de mensen met gesloten ogen zitten om die goddelijke muziek op te zuigen. Die aantrekkingskracht maakt een persoonlijke keuze – en dus een vrije, kritische instelling- van de toehoorder nagenoeg onmogelijk. Ik heb dat in mijn voorstelling in een beeld gevat: een albinoslang. Zij is een teken voor de muziek en het vergif dat erin vervat is : de slang uit het paradijs, tegelijk bekoring en betovering, hypnose zelfs. De muziek van Wagner is zwarte magie; haar schoonheid is duivels.”

Volg het repetitieproces op de blog van Andrew Richards

donderdag 6 januari 2011

Wim Wenders wordt regisseur van De Ring in Bayreuth 2013

Van Werner Herzog wisten we het al maar wie had gedacht dat er in de Duitse filmmaker Wim Wenders ("Paris Texas", "Der Himmel über Berlin", "Der Amerikanische Freund") ook een Wagneriaan verscholen zat? Volgens Der Tagesspiegel zou de Ring van 2013 nu aan hem zijn toegewezen. Gelukkig is men niet in het absurde scenario gestapt van 4 verschillende regisseurs, zoals het gerucht al een hele tijd de ronde deed. Voor Wenders zou dit zijn allereerste operaregie zijn. Wer weisst wie das wird?

dinsdag 4 januari 2011

Lezingen rond Parsifal in Brussel

In de marge van de nieuwe Parsifalproductie in De Munt worden in Brussel volgende lezingen gepland (jammergenoeg verspreid over 5 dagen) :

1. Ontmoeting met regisseur Romeo Castellucci op vrijdag 28 januari om 18u30 in De Grote Foyer van De Munt. Toegangsprijs: 5 euro. Reservatie: 070/23.39.39

2. Een duik in de muziek van Parsifal met dirigent Hartmut Haenchen op vrijdag 18 februari om 18u30 in De Grote Foyer van De Munt. Toegangsprijs: 5 euro. Reservatie: 070/23.39.39

3. Een gesprek met Nike Wagner op donderdag 10 februari om 18u30 in de Grote Foyer van De Munt. In het Duits met simultaanvertaling naar het Nederlands en het Frans. Toegangsprijs: 6 euro. Reservatie:
070/23.39.39

4. Een gesprek met de Franse filosoof Alain Badiou op 7 februari om 20u00 in de Grote Zaal van De Munt. In het Frans. Toegangsprijs: 6 euro. Reservatie: 070/23.39.39

5. Een gesprek van Bernard Huyvaert met huisdramaturg Reinder Pols over Schopenhauer, Nietzsche, christendom, boeddhisme op 29 januari om 14u00. In het Nederlands. Toegangsprijs: 5 euro.(een organisatie van De Vrienden van de Munt)